Ajo ishte një grua, ndofta aty te të dyzetat, sidoqë jeta e vështirë dhe sidomos skamja e kishin përçudnuar aq sa të dukej nja gjashtëdhjetë vjeçe. Ishte veshur si mos më keq dhe ndofta kishte kohë pa u larë. I kishin mbetur një grusht kocka. Dhe me ato kocka kishte mbërritur prapa Pallatit të Kulturës që ndodhet m`u në qendër të qytetit. Kishte ardhur aty, pasi e dinte se pikërisht në atë vend ndodheshim kazanët e plehrave të lagjes. Në trotuar, pranë vetes kishte një qese të irnosur plastmasi, ku kishte futur disa kanaçe të shtypura. Mundohej, të shihte brenda kazanëve, duke mbajtur në dorë një si shkop, por trupi i saj i vogël nuk e lejonte, sido që përpiqej të kërcente. Deri këtu, nuk kishte ndonjë gjë të re për mua, se thuajse ishim mësuar me skena të tilla, pasi lypsat, nuk të ndahen në çdo hap që hedh, madje dhe ca vogëlushe rome të bukura si drita, herë me flokë të lëshuara e herë të bëra bishtalec.
Por mua ma tërhoqi vëmendjen diçka tjetër, diçka që do të kisha dashur të mos e shihja kurrë. Kur ngriti kokën ajo grua, pashë se po i pikonin rrëke lotësh faqeve. Ishin lot të pastër si kristali, që midis atij pisllëku, shkëlqenin si qelibar. Ishin lot që dilnin nga shpirti i një gruaje të varfër në kufijtë e mjerimit. Kuptohej që ajo grua qante fatin e saj të zi. Pra, lot të urisë dhe turpit. Po ç`them? Turpi ishte yni. I të gjithë shoqërisë. I pashpirtësisë së politikanëve dhe pushtetarëve. I pasanikëve, më së shumti hajdutë. I intelektualëve mumje, me shumë dituri, dhe me aspak dhimbshuri. Pse është bërë kaq e pandjeshme shoqëria njerëzore?
Unë e di se të varfër ka kudo, por ka dhe një farë humanizmi dreqi e mori. Se si mund të shtrohesh drekave e darkave, duke pasur gjithë të mirat në tavolinë dhe mos të të kujtohen ata fatkeqë që nuk kanë të hanë as bukë thatë? Ka dhe do të ketë padrejtësi në këtë botë, ku dikush pasurohet deri në kufijtë e të pabesueshmes, gjithmonë si rezultat i skamjes të disa të tjerëve, por jo deri këtu. Bëra sikur nuk i pashë lotët e asaj gruaje dhe vazhdova rrugën për te dyqani ku blej bukën. Se edhe unë nuk pëlqej çdo lloj buke. Nuk u vonova dhe kur po kthehesha, takova Albanin, djalin e mikut tim të ndjerë, që është drejtor i muzeumeve dhe kishte ardhur të shihte si shkonte puna në pastrimin e Tregut antik që e quajnë Rotonda. S`të shoh mirë, më tha, sikur je zverdhur. Po, i thashë, dhe i tregova për lotët e asaj mjeranes që ende ishte aty te kazanët. Më mbeti merak, shtova, që nuk i dhashë ndonjë lek. Nuk e di pse e humba, por me që qenka aty…
Dhe nxorra nga xhepi një kartmonedhë pesëqindshe. Qëndrova përballë saj, ku na ndante kazani i plehrave dhe era e padurueshme që dilte prej tij. Ajo, disi e çuditur, më vështroi me ata sytë e pafajshëm dhe kur unë e pyeta “pse qaje pak më parë?” uli kokën dhe nuk foli. Vetëm fshiu me mëngë njërin sy, nga frika se mos kishte mbetur ndonjë pikë loti. Por nuk e hapi gojën të fliste. Atëherë, i zgjata kartmonedhën, por ajo nuk bëri asnjë lëvizje. Nuk e kuptoja pse s`po e merrte, se për të nuk ishin pak. Ndofta dhjetë a njëzet fishi që do të fitonte nga shitja e atyre kanoçeve që kishte mbledhur. U përpoqa sërish ta bindja që t`i merrte, por ajo nuk bëri asnjë lëvizje. Atëherë, ia vendosa poshtë pëllëmbës që e kishte mbështetur tek ana e kazanit. Kur u larguam, Albani më tha: “E pe se çfarë dinjiteti kishte?
Nuk pranonte lëmoshë, sido që e ka zënë një hall i madh”. Kishte të drejtë. Kur erdha në shtëpi, hapa televizorin për të humbur mendjen. Ishte kohë fushate zgjedhore dhe nëpër studio shfaqeshin kandidatët dhe kryetarët e partive të ndryshme me premtime pompoze. Vetëm me mua, thosh ai që nuk mbahej mend sa kohë kishte kryeministër, do të shkojmë në Evropë. Ata të tjerët janë kënetë me bufa. Pastaj dilte ky tjetri dhe premtonte se për tre muaj do të zhdukte varfërinë. Një ish deputet që mbahej mend si leshko, shkonte më tej: ai deklaronte se sapo të fitonim me datë 11, të nesërmen, pra me 12 do dyfishonte pensionet.
E ndërrova ekranin dhe e çova te News 24. Aty gazetari Osman Stafa, ai që nuk e heq kurrë kapelen sportive nga koka, po jepte një kronikë trishtuese të një burri që jetonte në epokën e komunitetit primitive dhe lutej me zë të ulët e shpresëshuar: “Po mundi ndonjëri të më ndihmojë sado pak, do t`i jem mirënjohës gjithë jetën. Se, sa jetë më ka mbetur mua; ja dhe nja pesë vjet.” Të këpuste shpirtin mes asaj gërmadhe ku jetonte, dhe ku pa drojë dëgjohej zëri i gazetarit që kumtonte një të vërtetë të madhe: “Këto pamje rrëqethëse, tregojnë se shteti ka rënë”.
Nuk kishte se si të ishte ndryshe në Republikën tonë të premtimeve të mëdha dhe lugës bosh. Dhe jo vetëm lugës bosh, por dhe i indiferencës të pafalshme, të shoqërisë; të paktën të intelektualëve. Ndërrova sërish stacion dhe tek EXP Histori ndoqa jetën e këngëtares irlandeze Shineid O Konor (Sinead O`Conor 1966 - 2023) që me këngën e shkruar nga Prince (Rogers Nelson 1958 - 2016), “Nothing Compares 2U”, ishte shpallur me zërin e saj brilant këngëtarja Nr. 1 në botë nga Billboard Music Awards. Gjithmonë e qethur krejt, mjaft simpatike, kjo vajzë e brishtë, me jetë aspak bujare dhe që kurrë nuk lakmoi fitimet, kishte një kurajë të sfidonte jo vetëm politikanët e pangopur barkmëdhenj, por deri vetë Papën.
Dhe pse? Për luftrat që nuk i ndalonin në veri, në jugë, në lindje e në perëndim, për racizmin që tregonin, për padrejtësitë, për varfërinë, për të drejtat e grave dhe fëmijëve, e për lirinë e shprehjes. Po te ne, pse nuk prononcohet, të paktën inteligjencia, apo e kanë marrë si serioze atë thënien e Mark Twain - it se “Me përpjekje mund ta durojmë skamjen. Nënkuptoj atë të të tjerëve”. Dhe të dërguarit e Evropës, na përgëzojnë për arritjet dhe premtojnë se kur të futemi në BE do të ngjisin malin e Korabit plot 2764 m.
Comentários