Sulmet Sistematikë nga Serbia gjatë Luftës në Kosovë (1998-1999) dhe Plani “Patkoi”
Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA
Titullin dhe përmbajtjen e kësaj analize e dëshmon dhe e argumenton Konferenca Shkencore Ndërkombëtare e sotme, e mbajtur në Institutin e Historisë në Prishtinë, mbi krimet serbe ndaj shqiptarëve të pafajshëm në Kosovë gjatë zbatimit të planit “Patkoi” (1998-1999).
Strategjia e Shtetit Serb për Spastrimin Etnik
Lufta në Kosovë (1998-1999) ishte rezultat i një politike të organizuar të shtetit serb për të shtypur lëvizjen çlirimtare të shqiptarëve dhe për të ndryshuar përbërjen etnike të Kosovës përmes spastrimit etnik dhe shkatërrimit të infrastrukturës shqiptare. Që nga shpërbërja e Jugosllavisë në vitet 1990, Serbia e kishte trajtuar Kosovën si një “çështje të brendshme” dhe kishte refuzuar të pranonte aspiratat legjitime të popullit shqiptar për vetëvendosje.
Në këtë kuadër, Plani “Patkoi” ishte një strategji e detajuar ushtarake dhe policore për të dëbuar, terrorizuar dhe shfarosur shqiptarët nga Kosova. Ky plan u zbatua nga ushtria, policia dhe njësitë paramilitare serbe në një operacion të koordinuar që përfshinte përdorimin e dhunës sistematike ndaj civilëve.
2. Plani “Patkoi”: Një Plan i Mirëorganizuar i Shtetit Serb për Pastrimin Etnik
2.1 Çfarë ishte Plani “Patkoi”?
Plani “Patkoi” u formulua në fund të vitit 1998 dhe fillim të vitit 1999 nga autoritetet e larta serbe, përfshirë:
Sllobodan Millosheviq (President i RFJ-së)
Veselin Shljivançanin (Komandant ushtarak)
Radomir Markoviq (Kreu i Shërbimit Sekret Serb)
Njësitë paramilitare “Tigrat e Arkanit” dhe “Shkorpionët”, të cilat kryen masakra të shumta.
2.2 Objektivat Kryesore të Planit “Patkoi”
1. Dëbimi i shqiptarëve nga fshatrat dhe qytetet e Kosovës – Të krijohej një klimë terrori që i detyronte shqiptarët të largoheshin.
2. Shkatërrimi i infrastrukturës shqiptare – Digjja dhe rrënimi i shtëpive, shkollave, xhamive dhe objekteve kulturore.
3. Ekzekutimi i burrave shqiptarë për të shkatërruar bazën e rezistencës – Çdo mashkull shqiptar shihej si potencialisht i lidhur me UÇK-në dhe duhej eliminuar.
4. Përdorimi i dhunës seksuale si armë lufte – Gratë shqiptare dhunoheshin për të traumatizuar dhe frikësuar popullsinë.
5. Fshehja e krimeve në varreza masive – Pas masakrave, trupat e shqiptarëve transportoheshin në Serbi për të fshehur provat.
2.3 Pse u quajt “Patkoi”?
Plani mori këtë emër sepse veprimet ushtarake serbe krijonin një rrethim në formën e një patkoi rreth Kosovës, duke e çuar popullsinë shqiptare drejt kufirit me Shqipërinë, Maqedoninë dhe Malin e Zi. Ky ishte një skenar i ngjashëm me operacionet serbe në Bosnje, si masakra e Srebrenicës (1995).
3. Masakrat dhe Krimet Serbe gjatë Zbatimit të Planit “Patkoi”
Plani “Patkoi” u realizua përmes sulmeve të organizuara, ku forcat serbe përdorën një kombinim të bombardimeve, ekzekutimeve masive dhe dëbimeve të dhunshme. Disa nga rastet më të rënda përfshijnë:
3.1 Masakra e Reçakut – 15 janar 1999
Vendndodhja: Reçak, Komuna e Shtimes
Numri i viktimave: 45 shqiptarë civilë, përfshirë burra, gra dhe të moshuar
Në orët e mëngjesit, forcat serbe rrethuan fshatin dhe nisën të qëllonin me artileri të rëndë.
Banorët u ndanë në grupe dhe u ekzekutuan në mënyrë brutale.
Trupat e viktimave u masakruan për të fshehur gjurmët e krimit.
Ambasadori i OSBE-së, William Walker, e quajti masakrën një “krim kundër njerëzimit”, duke çuar në një reagim ndërkombëtar të ashpër.
3.2 Masakra e Prekazit – 5-7 mars 1998
Vendndodhja: Prekaz, Drenicë
Numri i viktimave: 58 anëtarë të familjes Jashari
Forcat serbe përdorën tanke dhe artileri për të bombarduar shtëpitë e familjes Jashari.
Burrat, gratë dhe fëmijët u ekzekutuan pa dallim.
Adem Jashari, komandanti legjendar i UÇK-së, u vra bashkë me të gjithë familjen e tij.
Kjo masakër ndezi revoltën dhe mobilizoi shqiptarët për të luftuar për liri.
3.3 Masakra e Krushës së Madhe – 25-26 mars 1999
Vendndodhja: Krushë e Madhe, Komuna e Rahovecit
Numri i viktimave: 240 civilë shqiptarë
Forcat serbe rrethuan fshatin dhe i ndanë burrat nga gratë.
Meshkujt u ekzekutuan në grupe dhe trupat e tyre u dogjën.
Gratë dhe fëmijët u detyruan të largoheshin në Shqipëri.
3.4 Masakra e Izbicës – 28 mars 1999
Vendndodhja: Izbicë, Skenderaj
Numri i viktimave: 147 burra të ekzekutuar.
Burrat u ndanë nga familjet dhe u ekzekutuan në një livadh.
Disa nga trupat u dogjën për të fshehur krimin.
Masakra u dokumentua nga reporterët ndërkombëtarë dhe u bë një nga provat kryesore të krimeve serbe.
3.5 Masakra e Mejës – 27 prill 1999
Vendndodhja: Mejë, Gjakovë
Numri i viktimave: 377 civilë shqiptarë
Forcat serbe ekzekutuan me qindra burra shqiptarë.
Trupat e tyre u transportuan në varreza masive në Serbi.
4. Fshehja e Krimeve: Varrezat Masive në Serbi
Pas përfundimit të luftës, u zbuluan varreza masive në Serbi, ku ishin fshehur trupat e shqiptarëve:
Batajnica – 744 trupa të civilëve shqiptarë u gjetën në një bazë policore pranë Beogradit.
Rudnica – U zbuluan mbetje të dhjetëra shqiptarëve të ekzekutuar.
Petrovo Selo – Mbi 60 trupa të shqiptarëve të zhdukur etj.
Plani “Patkoi” ishte një projekt gjenocidal për të shkatërruar shqiptarët në Kosovë. Ndërhyrja e NATO-s e ndaloi këtë katastrofë, por Serbia ende nuk ka pranuar përgjegjësinë e saj për krimet e luftës.
Prof.Dr. Fejzulla Berisha
Fakulteti i Drejtësisë
Faculty of Law
Universiteti Publik"Kadri Zeka" University, Gjilan
Rr. "Zija Shemsiu", p.n.,60.000 Gjilan, Republika e Kosovës
Tel: +383 45 26-27-28E-mail: fejzulla.berisha@uni-gjilan.net
Comentários