Pavarësia e Kosovës dhe Narrativa Ruse që Përdor Serbia në Diplomacinë e Saj ndaj Kosovës
Shkruan:Prof.Dr.Fejzulla BERISHA
Shpallja e pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt 2008 shënoi një moment historik jo vetëm për popullin shqiptar, por edhe për arkitekturën juridike dhe politike të Ballkanit. Megjithatë, Serbia, me mbështetjen e plotë të Rusisë, ka përdorur një strategji të sofistikuar për të sfiduar këtë pavarësi në arenën ndërkombëtare, duke ndërtuar një narrativë të bazuar në shtrembërime juridike, manipulim historik dhe diplomaci bllokuese.
Rusia ka shërbyer si sponsori kryesor i Serbisë në përpjekjet për të penguar konsolidimin e shtetësisë së Kosovës, duke përdorur instrumente si Këshilli i Sigurimit i OKB-së, dezinformimi, dhe mbështetja për struktura paralele në veri të Kosovës. Kjo analizë e zgjeruar do të trajtojë në detaje këtë strategji, duke e ilustruar me raste konkrete.
2. Narrativa Ruse dhe Përdorimi i Saj nga Serbia në Diplomaci
2.1. Pretendimi për Shkeljen e të Drejtës Ndërkombëtare
Rusia dhe Serbia e paraqesin shpalljen e pavarësisë së Kosovës si një akt të paligjshëm dhe të kundërligjshëm me Kartën e OKB-së dhe parimin e sovranitetit shtetëror. Sipas kësaj narrative, Perëndimi ka shkelur të drejtën ndërkombëtare duke ndihmuar në ndarjen e një pjese të territorit të Serbisë.
Rasti i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (2010)
Në vitin 2010, Serbia kërkoi një opinion këshillimor nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) për ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Por në vend të një fitoreje, ajo pësoi një disfatë diplomatike. GJND vendosi që shpallja e pavarësisë nuk ishte në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare. Pavarësisht kësaj, Rusia dhe Serbia vazhdojnë ta injorojnë këtë vendim dhe të promovojnë idenë se Kosova është një “shtet i krijuar në mënyrë të paligjshme.”
2.2. Retorika e “Precedentit të Rrezikshëm”
Një tjetër element kryesor i narrativës ruse është pretendimi se njohja e Kosovës krijon një precedent të rrezikshëm që mund të justifikojë ndarjen e rajoneve të tjera nëpër botë.
Krahasimi me Krimenë dhe Donbasin
Në vitin 2014, kur Rusia aneksoi ilegalisht Krimenë dhe mbështeti lëvizjet separatiste në Donbas, Moska përpiqej ta justifikonte këtë akt duke përmendur Kosovën si precedent. Por ka një ndryshim themelor mes këtyre rasteve:
Kosova e shpalli pavarësinë pas një procesi ndërkombëtar të ndërmjetësuar nga OKB, SHBA dhe BE, ndërsa Rusia përdori forcën ushtarake për të aneksuar Krimenë.
Kosova nuk ishte një rast i njësisë federale brenda Serbisë, por një territor nën administrimin e OKB-së që kishte kaluar një proces të gjatë të negociatave.
Pavarësisht këtij ndryshimi, Serbia dhe Rusia e përdorin këtë analogji për të bindur vendet që përballen me probleme të brendshme separatiste (si Spanja, Kina dhe India) të mos e njohin Kosovën.
2.3. Manipulimi i Organizatave Ndërkombëtare për të Bllokuar Kosovën
Serbia ka përdorur mbështetjen ruse për të bllokuar anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare si OKB, UNESCO dhe INTERPOL.
Rasti i UNESCO-s (2015)
Në vitin 2015, Kosova aplikoi për anëtarësim në UNESCO, por Serbia dhe Rusia udhëhoqën një fushatë agresive kundër saj, duke lobuar që shtetet e pavendosura të votonin kundër. Serbia përdori argumentin e mbrojtjes së trashëgimisë kulturore ortodokse, duke pretenduar se manastiret serbe në Kosovë do të shkatërroheshin. Fushata serbo-ruse rezultoi e suksesshme, pasi Kosovës i munguan vetëm tri vota për të kaluar pragun e nevojshëm.
2.4. Fushata për Çnjohjen e Kosovës
Një tjetër strategji që Serbia e ka përdorur me ndihmën e Rusisë është fushata për çnjohjen e Kosovës.
Rastet e Afrikës dhe Amerikës Latine
Me mbështetje diplomatike dhe financiare nga Rusia dhe Kina, Serbia ka lobuar në disa vende afrikane dhe latino-amerikane që të tërhiqnin njohjen e Kosovës. Disa vende, si Sierra Leone, Papua Guinea e Re dhe Surinami, njoftuan se e tërhiqnin njohjen e Kosovës, edhe pse në disa raste nuk kishte prova të qarta që njohja ishte bërë ndonjëherë zyrtarisht.
3. Diplomacia Syefillë e Serbisë ndaj Kosovës
Serbia paraqitet në arenën ndërkombëtare si një aktor që synon dialogun dhe pajtimin, por në prapaskenë ajo vazhdon të minojë çdo përpjekje të Kosovës për të konsoliduar shtetësinë e saj.
3.1. Dialogu i Brukselit: Strategji për të Blerë Kohë
Serbia është angazhuar në dialogun e ndërmjetësuar nga BE jo për të arritur një marrëveshje përfundimtare, por për të zvarritur procesin.
Rasti i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe
Në vitin 2013, Serbia dhe Kosova ranë dakord për krijimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, por Serbia e përdor këtë çështje për të kushtëzuar çdo progres tjetër. Në vend që ta zbatojë marrëveshjet e tjera (si njohja e diplomave dhe energjia), Beogradi insiston vetëm në këtë temë si një mënyrë për të siguruar një mekanizëm ndikimi mbi Kosovën.
4. Si Duhet të Përgjigjet Kosova?
Duke parë strategjinë serbo-ruse, Kosova duhet të veprojë në disa drejtime:
Forcimi i lidhjeve me SHBA dhe BE për të neutralizuar bllokadën diplomatike të Serbisë.
Lobimi aktiv për anëtarësim në organizata ndërkombëtare, sidomos në Këshillin e Evropës dhe NATO.
Kundërshtimi i dezinformimit me strategji të avancuara të komunikimit publik.
Nxitja e një dialogu me vendet që nuk e kanë njohur ende Kosovën, duke ofruar argumente juridike dhe politike bindëse.
Kosova nuk duhet të lejojë që Serbia dhe Rusia ta mbajnë atë në një status të ngrirë. Me një diplomaci më aktive dhe një angazhim të vazhdueshëm me aleatët perëndimorë, Kosova mund të thyejë bllokadën serbo-ruse dhe të forcojë pozicionin e saj në arenën ndërkombëtare.
Comments