Nëpërmjet këtij shkrimi urgjentisht kërkohet që në Kosovë ma në fund
Tu shtrëngohet laku duhan pirëseve ...
Pirja e duhanit në rend të parë e shkakton sëmundjen e kancerit në mushkërive, provokon asmen, infekton buzët, fytin, mitrën, fshikëzën e urinës, sjell erën e keqe të gojës, sjell sëmundjen e dhëmbëve, dëmton qelizat e trurit e dëmton kujtesën, sytë, lëkurën, shkakton infeksionet të frymëmarrës, ndikon në rritjen e tensionin, gastritit, ngadalëson shërimin e plagëve e shumë sëmundje të tjera ...
Hasan Hasanramaj
Qytetaret e moshave të ndryshme në Kosovë dhe çdo kund në botë , mirë i dinë së dëmet dhe rrezikun që u sjell pirja e duhanit është i madh. Andej edhe përkundër faktit së Ligji për kontrollin e duhanit është i miratuar nga Qeveria dhe Parlamenti i Kosovës duhani po konsumohet në çdo kund! Kundër kësaj sëmundjeje të rrezikshme për njerëzit e të gjitha moshave Organizata Botërore e Shëndetësisë vite me radhë vazhdimisht ka lajmërua dhe po lajmërohet me kërkesën që luftën që duhet zhvillua kundër pirjes së duhanit, por shumica e njerëzve – kokëfortë e vazhdojnë avazin e vjetër dhe nuk lodhen për vendimet, kërkesat dhe thirrjet e përditshme për luftën kundër pirjes së duhanit. Pra, të gjithë ata që e konsumojnë “armikun” më të madh të organizmit -duhanin u bëjmë me dije së një cigare në vete përmban mbi katër mijë substanca kimike, duke filluar që nga nikotina dhe monoksidin i karbonit e deri të katrani, substancë e cila në vete ka përbërje radioaktive, cilat janë shkaktarët kryesorë të sëmundjes së kancerit në mushkëri. Prandaj të gjithë ju pirësit e duhanit u bëjmë thirrje që nëpërmjet këtij shkrim së duhet të bindeni së duhani është shkaktari kryesor i “epidemisë” së kancerit në mushkëri. Sipas mjekëve pulmologë me të cilët biseduam kemi mësua dhe kemi konstatua dhe vërtetuar së për çdo njëzet cigare pesëmbëdhjetë fushohet mundësia e sëmundjeve të mushkërive, sidomos te njerëzit e moshave pesëdhjetë e deri në gjashtëdhjetëvjeçare. Këta persona çdo mëngjes kur zgjohen fillojnë të kolliten dhe të nxjerrin gëlbazë nga goja.
Andaj duhani, “armiku” me i madh i organizmit të njeriut, gjithashtu shkakton sëmundjen e zemrës - infarktin, dëmtimin e sistemit nervor e shumë sëmundje të tjera. Gjithashtu konsumimi i tepërt i duhanit e shton rrezikun për vdekjet e papritura. Monoksidi i duhanit pakëson oksigjenin në gjak, ndërkohë nikotina e shton punën e zemrës dhe të dyja këto e shpejtojnë formimin e trombit, dhe kjo ngushton dhe bllokon anët e gjoksit. Nga ky “armik” i rrezikshëm i organizmit të njeriut për çdo vit tre milionë e gjysmë deri në pesë milionë njerëz në botë vdesin nga sëmundjet që i shkakton duhani.
Andaj, pirja e duhanit te duhanpirësit në rend të parë e shkakton sëmundjen e kancerit të mushkërive, provokon asmen, infekton buzët, fytin, mitrën, fshikëzën e urinës, sjell erën e keqe të gojës, sëmundjen e dhëmbëve, dëmton qelizat e trurit të cilat dukshëm e dëmtojnë kujtesën, sytë, lëkurën, shkakton infeksionet të frymëmarrës, ndikon në rritjen e tensionin, gastritit, ngadalëson shërimin e plagëve e shumë gjera të tjera.
Duhani, shkaktar i sëmundjen e zemrës - infarktin, dëmtimin e sistemit nervor e shumë sëmundje të tjera ...
Kur jemi këtu po përmendim së që nga vitit 1950 e deri me sot me dhjeta miliona njerëz kanë vdekur nga sëmundjet që u ka shkaktuar pirja e duhanit. Shkencëtarët e mirënjohur të shëndetësisë kanë konstatuar së fëmijët, të cilët i ekspozohen tymit të duhanit në shtëpinë ku jetojnë bashkë me prindërit duhanxhi çdo ditë, edhe pse ata nuk e konsumojnë duhanin, kanë tri katër herë mundësi të sëmuren nga kanceri i mushkërive, kuptohet kur të rriten. Prandaj kërkohet nga prindërit dhe të tjerët të mos pihet duhan aty ku ka fëmijë. Andej, në këto momente nga pirja e duhanit gjithnjë e më shumë në të gjitha vendet e botës edhe në Kosovë po rëndohet sistemi shëndetësor.
Kur jemi këtu gjithashtu duhet të përmendim së në një studim që është bërë thuhet se dyzet e dy për qind të meshkujve duhanpirës arrijnë moshën shtatëdhjetëvjeçare. Pra, nga kjo shihet së duhani është shumë i rrezikshëm. Tymi i duhanit në vete përmban grimca të nitrogjenit dhe të monoksidit të karbonit, të cilat janë gazra të dëmshme dhe shumë të rrezikshme për organizmin e njeriut. Katrani me dyzet mijë
materie kimike është shkaktari kryesor i kancerit, i cili për çdo dhjetë sekonda e merr me vete nga një jetë njeriu nga pasojat e konsumit të cigareve.
Duhangji : Mos pini duhan aty ku ka fëmijë ...
Andej, secili njeri e ka për obligim që të mendojë për ruajtjen e shëndetit dhe mirëqenien edhe për njerëzit e tjerë. Pra, sëmundjen kronike të mushkërive gjithashtu edhe kanceri në nëntëdhjetë për qind të rasteve drejtpërsëdrejti shkaktohen nga pirja e duhanit. Shtatëdhjetë deri në tetëdhjetë për qind të pacientëve që sot shtrihen nëpër spitalet tonazhe në botë vijnë nga pirja e duhanit. Në kuadër të luftës kundër pirjes së duhanit, si në shumë shtete të botës, nxënësit e shkollave fillore në Kosovë për çdo vjet zhvilluan dhe po zhvillojnë aktivitetin e ngjeshura në sendërtimin të projektit, përkatësisht të fushatës kundër pirjes së duhanit në Kosovë “Stop duhanit!”, por ...
Edhe përkundër ekzistimit të Ligjit - duhani po pihet në gjitha lokalet publike dhe mjediset tjera në Kosovë ?!
Në fushatën kundër pirjes së duhanit që u zhvillua dhe po zhvillohet për çdo vjet në të gjitha komunat e Kosovë - kryesisht është fokusua në sendërtimin e anëve pozitive të ndërprerjes së pirjes së duhanit, por do të shfrytëzohet edhe si reklamë në mediet sociale në mënyrë që të ndikohet te duhanpirësit që më në fund të binden të heqin dorë nga pirja e duhanit në vendet publike. Pirja e duhanit, sidomos në mesin e të rinjve, është problem në mbarë botën e më së shumti në Kosovë ku nuk kemi të dhëna të sakta për nivelin e pirjes së duhanit, por konsiderohet se është shumë i lartë, sidomos te të rinjtë. Edhe pse me Ligj, që është miratua nga Kuvendi i Kosovë kërkohet të ndalohet pirja e duhanit në vendet publike, si: në institucionet shëndetësore, në shkollat, në qendrat sportive, në restorante, në bare, në kafene e të tjera, në praktikë ligji kundër konsumit të duhanit në Kosovë nuk po respektohet?! Për këtë dukuri negative dhe të dëmshme për qytetaret e të gjitha moshave në Kosovës përgjegjësinë më të madhe e mbajnë organet e ndjekjes, inspektoret dhe të tjerët nga të cilat me në fund kërkohet që ky problem mjaft serioz dhe i rrezikshëm po shikohet duarkryq ?! Andaj nëpërmjet fushatave mirë të organizuar dhe ashpërsimit të masave ndëshkuese në Kosovë do të ndikonte në vetëdijesimin e qytetarëve, e sidomos të rinjve, për pasojat që sjell pirja e duhanit për ta dhe tët tjerët, por, dorën në zemër efekti nuk është në nivelin e duhur për çka të gjithë duhet të brengosem...
Legjendat e fotografive:
1. Nga e djathta në të majtë mushkëritë e shëndosha, kurse ato në të majtë të duhanpirësit
2. Mos pini duhan - ka mënyra të tjera për të vdekur!
3. Nëna shtatzëna, nëse dëshironi fëmijë të shëndoshë, largohuni nga pir 4. Duhani në mushkëri ua sjell kancerin
5. Edhe përkundër miratimit të Ligjit nga Qeveria dhe Parlamenti, 6. Duhanpirës duhani ka triumfua kudo Kosovë para disa viteve , kontrollojeni jetën tuaj!
Duhani përveç mushkërive e dëmton trurin dhe pjesët e tjera të trupit të njeriut
ja e duhanit!
Comments