Shqipërime...

MIHAI EMINESKU (1850-1889)

Glosë (Glossă)

Koha shkon, por edhe vjen, Gjithçka rri e re, e vjetër; Ç’është mirë a keq, e gjen, Vraje mendjen veç, patjetër; Mos ki shpresë e mos u ndruaj, Ç’është valë, do shkojë si valë; Në çdo ngasje, si i huaj, Rri i ftohtë dhe pafjalë.

Gjëra plot para na dalin, E në vesh na vijnë të tjera, Por vëmendjen dot s’e ndalin, S’kemi nge, ndaj i merr era. Pangurrim qëndro mënjanë, Tek vetveten e rigjen, Kur me zhurma anembanë Koha shkon, por edhe vjen.

As akrepi i saj nuk pjerret - Kjo peshore e mendimit - Drejt momentit që ze bjerret - Fli e maskës së galdimit, Që nga vdekja e saj merr lindje Edhe zgjat një çast, jo tjetër, Për atë që e njeh me bindje Gjithçka rri e re, e vjetër.

Spektator si në teatër Në kët’ botë përherë ji: Luan njëri dhe për katër Çirrja maskën gjithsesi; Dhe në nxjerrtë lot fytyre Rri në qoshe, veten ndjen, Të kuptosh nga arti i tyre Ç’është mirë a keq, e gjen.

Çka do vijë e çfarë ka shkuar Janë dy pamje, veç një fletë, Fillin ka për ta shikuar Bash në fund kush nxë në jetë; Gjithë ç’qenë e do të vinë I shikojm’ me sytë e vjetër Që t’u njohësh kotësinë Vraje mendjen veç, patjetër.

Mbetkan pó të njëjtat mjete Që trysnojnë çdo gjallesë Kanë rrjedhur mijra vjete, Bota njeh gaz e dënesë; Tjetër maskë, e njëjta pjesë, Tjetër gojë, të njëjtët truaj, I zhgënjyer, prerë në besë Mos shpreso e mos u druaj.

Mos shpreso kur ligësitë Për ngadhnjim lidhen jo rrallë Ta kalojnë ndyrësitë Dhe në qofsh me yll në ballë; Mos u tremb kur përsëri Ndërlëvdohen me aq fjalë Me ta kurrë shok mos ji Ç’është valë, do shkojë si valë.

Me një këngë prej sirene Bash kjo botë i ngre kurth dritës Që të ndrrojë aktorët skene Me karrem të josh drejt pritës; Atypari qëndro strukur Veshin fare mos e luaj Që nga shtegu ku je futur Në çdo ngasje, si i huaj.

Në qëllofshin, bëj mënjanë, Në të nëmshin, mos bëj zë; Se dhe fjalët vlerë s’kanë U di kutin, çfar’ pret më? Le të thotë gjithkush ç’të dojë, Kush të mundë, le të dalë Që mos lidhesh as me gojë Rri i ftohtë dhe pafjalë.

Rri i ftohtë dhe pafjalë Në çdo ngasje, si i huaj, Ç’është valë, kalon si valë, Mos shpreso dhe mos u druaj, Vraje mendjen veç, patjetër, Ç’është mirë a keq, e gjen; Gjithçka rri e re, e vjetër; Koha shkon, por edhe vjen.

TUDOR ARGEZI (1880-1967)

Asnjëherë vjeshta...

Asnjëherë vjeshta më e bukur s'ka qënë, Si për shpirtin tonë, që vdekjen s'e njeh, Shtrojë faqezbehtë - dheu mëndafsh-hënë, Drurët sikur grinden me të hirtat re.

Grumbull rrinë shtëpitë, njëlloj si bucela, Vera është trashur në fundin thjesht baltë, Jam në breg të kaltër të lumit me vela, Nga ku kemi pirë arin porsi mjaltë.

Zogjtë e zinj po ngjiten tej në perëndim, Si një gjethe e ligur e të shenjtit bli, Shkoqin, tek përshkundin lart, në fluturim, Krahët frymëmarrës në aq kaltërsi.

Cili do të qahet, cili do të qajë, Vjen për t'i vënë veshin ngasjes gjë a gjëzë, Plepat - sy drejt qiellit, ndezin një flaknajë, Hija e tyre hijen e gropos në rrëzë.

Mes dy netësh

Në dhomë e ngula vrrullshëm lopatën e mprehtë, Përjashta frynte era dhe shiu ish i shpejtë.

Gërmova në krejt dhomën, jo pak, në thellësi. Përjashta frynte erë. Përjashta binte shi.

E hodha nga dritarja, nga gropa dhenë e zi. I zi ishte vërtet, e kaltër perdja e tij.

U ngrit deng gjer në xham, u ngrit dheu lirisht. Sa bota ngjiti majën, në majë qante një Krisht.

Gërmo, gërmo, u thye sakaq lopata e shkretë, Në kockat si prej guri të Tij, të Atit vetë.

U ktheva nëpër kohra, u ktheva në pikënisje, Në dhomën krejt të zbrazët, mërzitse, në vithisje.

Dhe desha atëçast të ngjitem gjer në majë, Një yll në qiej endej. Ish vonë në qiellin pllajë.

Sapo kishe ikur

Sapo kishe ikur. Të shkoje të luta. Me sy po të ndiqja, ndaj shtigjesh u futa, Gjer humbe larg, tutje, tërfilit me erë, S'i ktheve më sytë nga pas asnjëherë!

Një shenjë do jepja kur tej ikje ti, Po ç'është shenja-hije në aq largësi?

Ah, desha të ikje, por edhe të rrije. Mendimin e dytë, me ç'duket, s'ma dije. S'të ndali për fat, jo, mendimi pa zë. Përse ike, vallë? Po pse të rrish më?

Përse të jem i trishtuar?

Përse të jem i trishtuar, kur vjeshta vjen me pekule? Për nuse, oborret janë kthyer në shporta me lule. Dritaren e kam plot, Mbi jargavanë e karafilë ndjehem zot. Fillin e arit vjeshta ma ka lënë me bujari, Dhe dielli po më lutet ta pres mik në shtëpi. Një freski e re buzëqesh dhe përtërin plot hije, Si pagëzim, a dasmë, a shenjë vashërie.

Përse të jem i trishtë? Kur paqja e ëmbël prore Më mbart porsi një lundër në qetësi dritore? Eshtë një buzëqeshje që majë librash më zbut. Jetë të reja shpërthejnë hareshëm nga eshtrat me ngut. Shoh gjethet si zbresin nga degët pa ndaluar. I pat ndryshkur bryma, hëna i pat argjenduar. Dëgjoj dhe gugitjen dënesore të dashurisë, Që më ndalet me pëllumbat në strehën e shtëpisë.

Yjet e natës, shkëlqimtarë, i mbledhin të kapur Nga qielli si një bisht palloi hapur. Vetmia pranë meje fle, Shtrirë mes batanijesh, me nge. Më pyet nganjëherë, si prej ëndrre ngritur: - A je ende këtu me mua dhe brenda meje, ngjitur? - Nuk i ndruhem, as ajo s'ka turp nga kjo punë: A s'po vrapon të fshihet bote tek unë? Përse të ndjehem i trishtë? Që nuk di ta fërgëlloj më mirë Me tingull violine zemrën e dheut të dlirë?

A nuk e kam ndërtuar shtëpinë prej tufi mbi Trotush, Mbi lëndinën me degëza? Mos ndjehem i trishtë? Kush tha, kush?

LUÇIAN BLAGA (1895-1961)

Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës

Unë nuk e prish buqetën e mrekullive të botës dhe nuk vras me mendje të fshehtat që has në udhën time në lule, në sy, në buzë a varre. Drita e të tjerëve mbyt magjinë e së fshehtës së papërçueshme në thellësi prej terri, por unë, unë me dritën time e rrit të fshehtën e botës - dhe ashtu si hëna me rrezet e saj të bardha nuk e zvogëlon, por me dridhje e zmadhon edhe më të fshehtën e natës, ashtu edhe unë e pasuroj agimin e errësuar me drithma të gjera prej misteri të shenjtë, dhe gjithçka e pakuptueshme shndrrohet në moskuptime edhe më të mëdha nën sytë e mi - sepse unë dashuroj dhe lule dhe sy dhe buzë dhe varre.

Rrapi

Në largësi të kthjellta dëgjoj nga gjoksi i një kulle tek rreh si zemër një këmbanë e në tinguj të ëmbël më duket se pikla qetësie, jo gjaku, më rrjedhin në damarë.

O rrap buzëpylli, përse më mposht, me flatra të buta kaq paqe, kur dergjem nën hijen tënde e më zbut me gjethen lozonjare.

Oh, kush e di? - Ndofta nga trungu yt do të ma gdhendin pas dokohe qivurin, dhe qetësinë që do shijoj midis dhogave të tij, sikur e ndjej që tani: e ndjej si gjethja jote ma derdh në shpirt - dhe memec dëgjoj si rritet në trupin tënd arkivoli, arkivoli im, në çdo çast që kalon, o rrap buzëpylli.

Djepi

Isha aq i lodhur dhe vuaja. Besoj se vuaja nga tepri shpirti.

Në shpate agimet hapnin qepallat dhe sytë e skuqur nga mosçlodhja.

I përhumbur u vetëpyeta: Diell, si e ndjen ende gëzimin e çmendur të lindjes?

Dhe atë mëngjes të pagjumë tek po ecja me hapa të plumbtë në një cep të strukur më zunë sytë një djep. Merimangat endnin në të botët e tyre të imta, dhe zgavrat ia hanin qetësinë.

E këqyra me mendimin e tejhapur. Ishte djepi, në të cilin një dorë e plakur sot nga fati im më përkundi gjumin e parë dhe mbase të parën ëndërr. Me gishtat e kujtimit e preka ngadalë, ngadalë, të shkuarën si një i verbër dhe pa e kuptuar përse, u gremisa e me dënesë zura të qaj mbi djepin tim.

Isha aq i drobitur nga pranverat, nga trëndafilët, nga rinia e nga qeshja. Me hamendje po kërkoja në djepin plak me duar vetveten si fëmijë.

Shpirti i fshatit

Vogëlushe, veri duart mbi gjunjët e mi. Unë besoj se përjetësia është lindur në fshat. Këtu çdo mendim është më i ngadaltë, dhe zemra të gufmon më rrallë, sikur të mos rrihkej në kraharor, por diku thellë nën dhe. Këtu shërohet etja e shpëtimit të shpirtit, e në se të janë përgjakur këmbët ulu mbi një tog balte. Pa shih, është mbrëmje. Shpirti i katundit na fëshfërit pranë, si një erë e ndrojtur bari të kositur, si një rënie tymi nga strehë prej kashte, si një lojë kecash mbi varre shtatlartë.

Pejsazh transhendent

Gjela apokaliptikë klithin e klithin, klithin nga fshatra rumune. Krojet e natës hapin sytë e mbajnë vesh lajmet e errët. Zogj si ndoca ëngjëj prej uji deti i sjell në brigje. Në breg-me temjan në flokë Jezusi përgjaket përbrenda nga të shtatë fjalët mbi kryq. Nga pyje prej gjumi e vise të tjera të zeza kafshë të rritura në stuhi dalin vjedhtas të pijnë ujë të vdekur hendeqesh. Digjet me mendime valësh dheu i veshur me grurë. Flatra me tingull legjende përplasen të lemeritura në lumë.

Era fshikulloi pyllin të thyejë degë e brirë drerësh. Këmbana apo ndofta qivurë këndojnë nën bar me mijra.

Kënga e kallzave

Nga malli e vdekja kallzat drithrohen tej në fushë, kur drapri i hënës shfaqet në kupën qiellore. Si vashat po kërkojnë, me ar në flokë e gushë, hyjniun e agimit me afsh të zjarrtë prore.

Një fjalë nxjerrin kallzat, si vasha në zjarrmi: i hënës drapër qënkej veç dritë, një dritë e beftë, si mund, vallë, të na thikë, si mund ai, në gji, në gjunjë, të na shtrijë përmbys, në erën e nxehtë?

Ky është trishtimi i madh i kallzave të pjekur, se nuk janë të prera nga ti, e bukra hënë, se vetëm nga i tokës hekur t'u vijë fundi qënka thënë.

Qetësi

Kaq qetësi është përreth, sa më bëhet se dëgjoj si përplasen mbi qelq rrezet e hënës.

Në gjoks më është zgjuar një zë i huaj dhe një këngë këndon tek unë një mall, që s'është i imi.

Thuhet se të moçmit që vdiqën para kohe, me gjak të ri ende ndër deje me dëshira të mëdha në gjak me diell të gjallë në dëshirë vijnë vijnë të jetojnë më tej tek ne jetën e pajetuar.

Kaq qetësi është përreth, sa më bëhet se dëgjoj si përplasen mbi qelq rrezet e hënës.

Oh, kush e di, - shpirt, - në ç'gjoks do ta këndosh edhe ti njëherë pas shekujsh mbi fijet e ëmbla të qetësisë, mbi harpën prej terri - mallin e mbytur dhe gëzimin e thyer të jetës? Kush e di? Kush e di?

VIKTOR EFTIMIU (1899-1972)

Sa do të desha…

Të lë, sa do të desha, pas kujtimin E plakut që pat qënë djalë puntor Dhe kurrë me të mirë, pa le me zor, S’kërkoi që t’i dhurojnë pavdekësimin.

Me djersë i njomi ditët e me mund, I trishtëm, po gazmor ish nga natyra, Përjetë të rrezatonte drita e ngjyra Pat dashur, po çdo gjë paska një fund.

Mbi varr thjesht një mbishkrim, asgjë më tepër, As ledha, as fragment nga ndonjë vepër, Ka parë plot si ky kjo botë e vjetër.

Për foshnjat, për opingën u përpoq Dhe vargun, nganjëherë keq nuk e poq, I mbylli sytë kur s’bënte dot gjë tjetër.

Shqiponja

Në pellgun plot me ujra të pajetë, Nën sytë e tu ca rosa shkunden, ngrohen, Këlyshët veç vrapojnë ndërngacmohen, Shkujdesur lehin fort, ndihen të qetë.

Veç ti, shqiponjë, ndodhesh në fole, Rrethuar prej hijenash e çakallësh, Në gjendje je, gjahtarët paq t’i tallësh, Krenare, hijerëndë çan mbi re.

Të nginjur ke përherë trupin tënd, Lavdinë asnjëherë s’e sjell ndërmënd, Dhe qielli shpesh të ngjaka fort i ngushtë.

Lëvizjet tek i bën me ato flatra, Pa zor i kap sakaq majat e kaltra, E toka ty të duket sa një grusht.

Bukuroshja nga Epiri

Në shpirt dikush një këngë seç më mbolli, Për vajzën e grabitur nga Janina, Me kalë me patkonj si vetëtima, Nga pasha turivrarë prej Anadolli.

Rrëmbimi u bë fap! sa hap-mbyll sytë, E drejt mu në Stamboll bisha e çoi, Xhami e shatërvane i tregoi, Trallisje në qytetin pa të dytë.

Haremit epirotja si stoli, I rrinte, po robina kish mërzi, Me këngë urrejtjen fshihte shpesh hyjnesha. Një ditë, kur rënduar ndjeu shtatin, Prej frytit të flirtimit me xhelatin, Në gjoks vetënguli thikën kauresha.

Pleqëria e luanit

Insektet e dyndën të famshmin luan, Gëzofin e artë, tashmë të ronitur, Mushkonjat e morrat, pickojnë të uritur, Dhe çimkat shumohen sakaq tejendanë.

Dikur, kryelart, si çdokush që sundon, Me bisht fshikullonte ngado, këdo paq, Tani dhe maçoku hutaq, ngordhalaq, Pështymën i hedh, e nxeh, e tërbon.

Po vdes mbreti i lodhur, qëndron i menduar, Se kurrë në fiqir, për besë, s’i kish shkuar, Ai, që ish fuqia, kish hirin dhe dritën,

Të shuhej ngadalë dhe vetë pleqëria T’i ardhka nga shtimi, nga forca e lavdia E kafshëve të vogla, që shpesh s’ngrysin ditën.

MAGDA ISANOS (1916-1944)

Mëngjezi

Dua botën ta zbuloj, se asnjëherë s'kam besuar që është e bukur (thotë poeti), Porse sot, krehur me dritë shënd e verë, në shtëpi mëngjezi hyri, (i vërteti).

Ende flija, kur dëgjova, pa kuptuar disa hapa të dikujt pranë murit ngjitur - Po vallzonte, tundte trupin e hepuar nën vështrim të ca portretesh të habitur.

Këmbëzbathur po çapitej me tundimin, në pasqyrë krejt kristali kish vibrime, Ky mëngjez i paskej sjellë sot vallzimin e gjith' vajzave të botës dhomës sime.

Duke këqyrur, po mendoja: qënka mirë kur i ri je dhe përjashta ka diell-ar. Ditë e bukur, sot një fjongo po të var mu në gushë dhe me vete po të marr.

Fustani

Nga sënduku me erë molje dhe parfumi nxori gjyshja një fustan nga të rinisë së parë. Ish i hollë dhe i lehtë porsi tymi, si të qënkej me mosgjë thurrur e larë.

Oh, sa trishtëm fëshfërika tash mëndafshi, palët prishen me hepim si kurm i njomë, lojë rrezesh, siluetat i ndjek afshi, kohë të tjera hedhin valle nëpër dhomë.

Sheh sërish tangon e parë plaka, e gjora, njeh sakaq edhe fustanin vashëror, dhe i dridhet në atlas të ftohtë dora, butësia e trondit, duron me zor.

E përkul ballin e rrudhur, bën mënjanë, krrusur sheh me mall të ri shallin e vjetër... Nga u zhduk vallzuesja e bukur, porsi zanë, që lundronte në fustan si askush tjetër?

Po vocrraket e të lehtat ato këmbë, po dhe sytë, dhe buzëqeshja dritëplotë, mu në kurm të gjyshkës sime dy pëllëmbë vallë, si vdiqën e të gjall' s'u bënë në botë?

Dhe m'u gjegjën vetë mëndafshet e qëmotit, apo ndofta plaka, shalli i vjetëruar: nuk kanë vdekur, po vallzojnë më tej prej lotit, në fustane krejt të tjerë, tangon e shkuar.

Biri im, mos më kërko

O bir, mos më kërko. Fort mirë e di: gjthçka do të të flasë me drejtësi. kur unë të mos jem, përveç jehonë, mos thuaj: "Për mamanë qënka vonë!"

Ta dish që nëpër lule do të qesh o bir, do ta qarkoj shpesh e më shpesh me re edhe me shi të pambaruar oborrin ku pasditet kam kaluar.

Në dhimbje paç, më thirr çdo pasmesnate, dhe vij në çast me gaz pranë zemrës sate, paçka se mund t'u duhej krahve të mi të çanin oqeanet në stuhi.

Dhe frikë të mos ndjesh në kam ndryshuar. Mos thuaj: "Nëna s'ishte e shëmtuar!" Se zërin do ma njohësh menjëherë, nga prrallat që të thosha dimërverë.

Plot shenja do të thonë që unë jam, kur pranë shtratit tënd mallin që kam do shtroj dhe do të sjell ajër nga pyjet, përdhé t'i zbres për ty hënën e yjet.

Nga heshtja do kuptosh që jam mamaja, kur vij gjithçka tulatet (dhe hataja - e dhimbja, e meraku për çdo gjë -) nga era e ftoit, e bukës që s'ha më.

Në gjumë kur të shfaqem, do gëzosh, dhe dielli kur të lindë kuqalosh, nga frika se mos bëhem vesë e vdes, lart ëngjëjt të më çojnë do t'i pres.

NIKITA STËNESKU (1933-1983)

Për njerëzit

Shoh pas, mbi vitet ku kam shkuar, mbi brezat e rreshtuar me kujdes, ashtu, një përmbi një si shtyllë që mban shtrënguar, ashtu, një përmbi një, të gjerin qiell, me diellin në mes.

Një trup fëmije mbart në krahë lehtë një trup djaloshi, që hovshëm i vlon gjaku, ky ngre një burrë, me ballin gjer në retë, që mban thembrat me plasa të një plaku: mustaqet dyllë, prej tymi të duhanit, me gojë thith paprerë kaltërsi, nga yjet dritëplotë të karvanit, që zgjatet tejetej në gjithësi.

Ja, jetën time - shtyllë eshtërore, në çast e fal, si s'ka gjë më të lehtë, të mbajë në sup konstruktet njerëzore në dasma e lindje - pjellë e gazit vetë.

I flas, e ftoj, e ftoj nga thellësitë e zemrës sime thellë e fort përshkuar prej një shigjete ar e zjarr e dritë, çdo çift të rinjsh të dashuruar: i gdhendni emrat ju me qetësi në shtyllë të gjithë brezave të mi!

Të rinjtë (Pamje nga Franca)

Puthen, ah, puthen, puthen të rinjtë në rrugë, në pijetore, në parmakë, puthen tërë kohën sikur ata vetë nuk qënkshin veçse disa mbaresa të puthjes. Puthen, ah, puthen në makinat e harbuara, në stacionet e metrosë, në kinema, në autobuzë, puthen me dëshpërim, me përdhunë, sikur në fund të puthjes, në skaj të puthjes, pas puthjes nuk do të pasonte veçse pleqëria e parathënë dhe vdekja. Puthen, ah, puthen, sikur të qënkshin në errësirë, në errësirë më të sigurtë, sikur nuk i shihte askush, sikur dielli do të lindte i ndritshëm pasi gojët e coptuara nga puthja dhe të përgjakura nuk do të ishin më në gjendje të puthen veçse me dhëmbë.

Kali trojan

Unë vetë jam një kalë trojan. Supi im ma pushton supin tim. Syri im vetëplaçkitet. Rrahjet e zemrës sime nuk mund të dëgjohen për shkak të rrahjeve të zemrës sime, zëri im që thërret deri në qiell i mbytur është nga zëri im që thërret deri në qiell. Jetën time nuk mund ta jetoj për shkak të jetës sime. Dashuria ime tërheq nga pas dashurinë time me kalin e dashurisë sime rretheqark kështjellës. E fut presën e thikës sime në presën e thikës sime, ndërkohë që sekonda që më tingëllon lindjen shurdhohet për shkak të sekondës që më tingëllon lindjen. Jam i zemëruar nga vetë zemërimi im, jam i gëzuar nga vetë gëzimi im. Shpresoj vetë shpresën time dhe jam në kohën që jam dhe nuk jam më kur nuk jam më.

Ky vend ëndrrash

Kur të jetë mbaruar asfalti i rrugës, trupi im dhe kurmi yt do të bëhen asfalt që të mos mbetet e paudhëtueshëm ky vend ëndrrash.

Kur të kenë rënë gjethet e pemës, kur të jetë tharë bari i fushës, flokët e mi e flokët e tu do të shtrihen mbi fusha që të mos ndjejë të ftohtë ky vend ëndrrash.

Kur të kenë shterur burimet dhe shirat do të ngjiten lart, unë e ti do të kapemi përdore dhe do të qajmë, do të qajmë që të mos mbetet vejushë e trishtimit kjo trevë ëndrrash.

Kur të kenë ngordhur qentë, kur të jenë zhdukur kuajt, kur ljepujt do t'i hajë goja e vdekjes, kur korbat e zeza dhe sgalemët e bardhë do të përzjehen në gushën e ajrit, unë e ti do të jemi qen e kalë, ljepur e sorrë, por sidomos do të jemi sgalemi i bardhë, që të mos mbetet pa diademën e mishit të gjallë kjo trevë ëndrrash.

Poeti, si ushtari

Poeti, njëlloj si ushtari, nuk ka jetë vetjake. Jeta e tij vetjake është pluhur, pluhur.

Ai ngre në darën e vorbullave të veta ndjenjat e milingonës dhe i afron, i afron pranë syve, gjersa i bën njësh me sytë e tij.

Ai e ve veshin në barkun e qenit të uritur dhe i merr erë me hundë turirit gjysmë të hapur, derisa hunda etij dhe turiri i qenit të bëhen njësh.

Në vapën frymëmbytëse ai bën erë me krahët e zogjve, të cilët, po ai, i tremb që t'i bëjë të fluturojnë. Të mos i zini besë poetit kur qan. Asnjëherë loti i tij nuk është i veti. Ai ua ka nxjerrë sendeve lotët. Ai qan me lotin e gjërave.

Poeti është si koha.

Më i shpejtë ose më i ngadaltë, më rrenacak ose më i vërtetë.

Ruhuni se mos i thoni diçka poetit. Ruhuni sidomos se mos i thoni ndonjë të vërtetë. E, mbi të gjitha, ruhuni se mos i thoni diçka të ndjerë.

Menjëherë do të thotë se ai e ka thënë dhe do ta shprehë në mënyrë të atillë saqë dhe ju do të besoni se me të vërtetë ai e paska thënë.

Por, veçanërisht ju lutem të mos vini dorë mbi poetin! Jo, mos vini kurrë dorë mbi poetin! ... Përveç në qoftë dora juaj e hollë si rrezja. Vetëm kështu dora juaj do të mundë të kalojë nëpër të.

Ndryshe ajo nuk do të kalojë nëpër të dhe gishtat tuaj do të mbeten mbi të dhe ai do të mburret se ka më shumë gishta se ju. Dhe do të detyroheni të thoni"po", se në të vërtetë ai ka më shumë gishta.

Por është më mirë, në më besofshi, më mirë do të qe të mos vini asnjëherë dorë mbi poetin.

... Dhe as që e meriton të vini dorë mbi të. Poeti, ashtu si ushtari, nuk ka jetë vetjake.

MARIN SORESKU (1933-1996)

Shekspiri

Shekspiri e krijoi botën në shtatë ditë. Ditën e parë bëri qiellin, malet dhe humnerat shpirtërore. Ditën e dytë bëri lumenjtë, detet, oqeanet Dhe ndjenjat e tjera - E ia dha Hamletit, Julius Qezarit, Antonit, Kleopatrës dhe Ofelisë, Otellos dhe të tjerëve T'i zotërojnë, ata dhe pasardhësit e tyre, Në jetë të jetëve. Ditën e tretë i mblodhi të gjithë njerëzit Dhe u mësoi shijet: Shijen e lumturisë, të dashurisë, të dëshpërimit, Shijen e xhelozisë, të lavdisë e kështu me radhë, Gjersa u mbaruan të gjitha shijet.

Atëhere mbërritën ca njerëz që ishin vonuar. Krijuesi u përkëdheli kokat me mëshirë, Dhe u tha se nuk u mbetej veçse të bëheshin Kritikë Dhe t'ia hedhin veprën poshtë. Ditën e katërt dhe të pestën ia la mënjanë së qeshurës. Lëshoi klounët Të bëjnë kollotumba, Dhe i la mbretërit, perandorët Dhe të palumtur të tjerë të zbaviten. Ditën e gjashtë zgjidhi ca probleme administrative: Vuri në vijë furtunën, Dhe e mësoi mbretin Lir Si duhet të mbajë një kurorë pendësh. Patën mbetur ende ca copëra nga ngjizja e botës Dhe krijoi Rikardin e III-të. Ditën e shtatë pá nëse i pat ngelur ende ndonjë gjë për të bërë. Drejtorët e teatrove patën mbushur tashmë tokën me afishe, Dhe Shekspiri mendoi se pas aq mundimi E kish bërë hak të shihte edhe ai një shfaqje. Por, më parë, meqënëse ish tejmase i kapitur, Shkoi të vdiste pak.

Shah

Unë lëviz një ditë të bardhë, Ai lëviz një ditë të zezë. Unë avancoj me një ëndërr, Ai ma merr me luftë. Ai më sulmon në mushkëritë, Unë rri menduar një vit në spital, Sajoj një kombinim të mrekullueshëm Dhe i fitoj një ditë të zezë. Ai lëviz një fatkeqësi Dhe më kërcënon me kancerin (I cili tashpërtash çapitet në trajtë kryqi). Por unë i ve përpara një libër Dhe e detyroj të tërhiqet. I fitoj edhe ca gurë, Por, shih, gjysma e jetës sime Del buzë honit. Do të të jap një shah që ta humbësh optimizmin, Më thotë ai. S'prish punë, bëj shaka unë, Do të bëj rokadën e ndjenjave. Prapa meje ime shoqe dhe fëmijët, Dielli, hëna dhe miq të tjerë Dridhen sa herë bëj ndonjë lëvizje.

Unë ndez një cigare Dhe vazhdoj ndeshjen.

Sëmundja

Doktor, ndjej diçka vdekëse Brenda qënies sime. Më dhembin gjithë organet, Ditën më dhemb dielli, Ndërsa natën hëna dhe yjet.

Më ka dalë një xhungë në renë e qiellit Që deri qëparë nuk e kisha vënë re Dhe çdo mëngjes Më duket se ka ardhur dimri.

Më kot u mbyta me ilaçe, Kam urryer dhe kam dashuruar, kam mësuar të lexoj Madje dhe kam lëçitur disa libra, Kam folur me njerëzit dhe jam menduar, Kam qënë i mirë dhe i bukur...

Të gjitha këto nuk kanë pasur asnjë efekt, doktor. Dhe kam harxhuar një lumë me vite. Besoj se jam sëmurur për vdekje Atë ditë që u linda.

Ashkla

I Njëri, Trika, po flinte. Dhe i hyn një gjarpër në gojë. Zgjohet me klithma: - Obobo! Olele! Gjarpri! Gjarpri! - Ku,mo? - Më hyri në gojë. - "I dukej bishti gjer qëparë", po thoshte edhe Trina, që ia behu në çast.

E kapën dhe e vunë me këmbët përpjetë E me kokën përposh,mbi një fti me qumësht Të valuar. Që të shkonte avulli tek gjarpri. Gjarpri njëherë për një herë nuk doli. Se ishte qumësht pluhur Dhe nga qumështi pluhur nuk duan t'ia dinë, e në vdeksh. Njerëzit ikën. Ai mbeti me gjarprin në bark Rënkoi e qau: Obobo! Olele! deri sa e harroi.

Duhej të mbanin një emër

Eminesku as që ka ekzistuar ndonjëherë. Ka ekzistuar vetëm një vend i bukur Buzë detit Ku valët sajojnë nyje bardhoshe Si një mjekër e shpupurisur prej fodulli. Dhe ca ujra si trungje që pikojnë Ku hëna e ka pasur folenë rrotullame.

Dhe, sidomos, kanë qënë ca njerëz të thjeshtë Që quheshin Mirçea Plaku, Stefani i Madh*, Apo më shkoqur: barinj dhe bujq, Të cilëve u pëlqente të recitonin Mbrëmjeve rreth vatrës poezi... "Shqerrkëzën" dhe "Yllin e mëngjesit" dhe "Letrën e Tretë"**.

Por meqë vazhdimisht dëgjonin Si lehnin qentë në stanin e tyre, Niseshin të luftonin me tartarët Dhe me avarët dhe me hunët e gotët Dhe me turqit.

Gjatë kohës që u mbetej e lirë Midis dy rreziqeve, Këta njerëz bënin nga fyejt e tyre

Enë

Për lotët e gurëve të mallëngjyer, Aq sa rridhnin dojnat në luginë Nga gjithë malet e Moldovës e të Muntenies E të Trevës së Bërsës e të Vrançës*** E të visesve të tjera rumune. Kanë qënë edhe ca pyje të dendur Dhe një djalosh që kuvendonte me ta, E i pyeste përse lëkunden edhe kur s'kish erë?

Ky djalosh me sy të mëdhenj, Si historia jonë, Kalonte i rrahur nga mendimet Nga libri cirilik në librin e jetës, Gjithë duke numuruar plepat e dritës, të drejtësisë, të dashurisë, Që i dilnin vazhdimisht vetëm tek, kurrë çift.

Po kanë qënë edhe disa blire, Dhe dy të dashuruar Të cilët dinin ta shndrronin çdo lule Në një puthje.

Dhe ca zogj si vetë retë Që flatronin sipër tyre Si pllaja të gjata e në lëvizje.

Dhe meqë të gjitha këto Duhej të mbanin një emër, Vetëm një emër, I quajtën Eminesku. I shqipëroi nga rumanishtja: KOPI KYÇYKU