Përtej një bisede me Koreografin e talentuar Krenar Korça
Prof Dr Fatmir Terziu
Ndërsa udhëtoja me talentin e mirënjohur, profesionalistin Krenar Korça, drejt një promovimi të dy antologjive kushtuar krijuesve nga e gjithë hapësira shqiptare në Tiranë, në Tempullin e Paqes, kujtuam bashkërisht kohën kur Ansambli „Isuf Myzyri“ i drejtuar atë kohë nga „Mjeshtri i Madh“, dirigjenti, Blerim Narazani, nderohej dhe duartrokitej në Kalarashi të Rumanisë e më gjerë në Maqedoni të Veriut dhe në Selanik të Greqisë. E kjo ishte në fakt dhe një meritë e këtij profesionalisti të nderuar dhe me mjaft emër në Elbasan, ku natyrisht Krenari është dhe mbetet një angazhim dhe një vlerë e madhe.
Kohët e fundit në hapësirën që mbulon Bashkia e Elbasanit janë ndeshur terma të rrinj festivë, që përkojnë me „Festa e Qershive“, që zhvillohet në Godlesh „Festa e Gështenjës“ që zhvillohet në Shmil, apo dhe Festa e Bushekut në Elbasan që përkujtoi dhe 590 vjetorin e Betejës së parë të fituar nga një prijës Ballkanik kundër Perandorisë Otomane, ku Ushtria Arbërore e Gjergj Arianitit mundi në këtë vend Ushtrinë Perandorake Otomane të drejtuara nga Ali bej Evrenozi. Falenderime e mirënjohje gjithë pjesëmarrësve por një falenderim të veçantë për Egli Santo që me kuajt e kalorësit e tij, e bëri atmosferën e kësaj feste krejt të veçantë!
Si këto dhe mjaft të tjera, tashmë kanë në mesin e tyre dhe një emër, një profesionist, që edhe pse mjaft modest, ka në siparin e tij një angazhim dhe një përfshirje të gjerë profesionale. Ai është koreografi i talentuar elbasanas, Krenar Korça, që është dhe Drejtori Artistik i “Lojërave Popullore” në Bashkinë e Elbasanit.
Krenar Korça është dhe një iniciatorët dhe krijuesit e një prej studiove të munguara e mjaft të domosdoshme në qytetin e Elbasanit. Tashmë në festivitet, në gëzime e në dasma, në aktivitete e në mbrëmje të gëzuara, „Dance Plus Studio“ ka një emër profesionalizmi, të gërshetuar me traditën dhe kulturën, modernen dhe postmodernen dhe që e bën atmosferën mjaft të gëzuar. Ai në këtë studio bashkëkohore ka hapr dhe klasat e reja të rrymës moderne, Akrobattis dhe Breakdance. Kjo studio funksionon si një Akademi. Stafi i saj, gjithnjë profesional dhe didakt i jep jetë të gjithë këtyre profesionalizmave dhe festiviteteve.
Në këtë Akademi emri i koreografit dhe drejtuesit, Krenar Korça është më shumë se një angazhim. Ai ka ndihmuar dhe ndihmon talentët nga Elbasani të duartorikten në valle e në atmosfera të tilla kudo ku ato interpretohen dhe duartrokiten, po aq dhe nderohen, sikurse ishte së fundi dhe Festivali i Izmirit. Ai i ka bërë këta talentë të jenë pjesë e fizionomisë së trupit, avancim në Hip-Hop, reklamime dhe televizione. Në ndihmë të kësaj është dhe koreografi i talentuar Arbiol Dardha.
Mjafton të kujtosh dhe të shohësh fotografitë e koncertit tek "Sheshi Skënderbej", Tiranë, që të ndjesh atmosferën dhe profesionalizmin, sikurse dhe fesitivitete e tjera ku dora dhe mjeshtria e talentit profesionist Krenar Korça zgjon traditë, kulturë, bashkëkohësi, angazhim, konkurrencë, vlera dhe hare.
E kështu ndërsa udhëton dhe ai shkel gazin e makinës natyrshëm dhe poezitë e Luan Qosjes, djaloshit që bën emër me talentin e tij, duke sfiduar errësirës e syve, dhe avokatin Tit Hodaj, një intelektual me vlera, biseda dhe mendimet kapërcejnë në kohë, hapësirë dhe vend. Dhe këtu biseda është kulturë, traditë, folk. Dhe e ndjemë nga profesionisti Krenar Korça, se duke folur logjikisht, mbiemri folk duhet të modifikojë emrin dance për të treguar një lloj vallëzimi dhe kërcimi dhe ndoshta stilin ose ndonjë veçori tjetër dalluese të kërcimit ose performancës. Duhet të nënkuptojë gjithashtu se cilët janë interpretuesit. Megjithatë, termi vallëzim popullor, i cili ka qenë në përdorim të zakonshëm që nga fundi i shekullit të 19-të, së bashku me termin e tij mëmë folklor, i cili u krijua në 1846, nuk është aq përshkrues ose i padiskutueshëm sa mund të duket. Pjesa më e madhe e problemit qëndron në qëndrimet dhe qëllimet e studiuesve të hershëm dhe audiencës së tyre.
Zakonisht, emërtimi folk përdorej nga ata që nuk e konsideronin veten se i përkisnin popullit dhe ishin të sigurt se e dinin se cilët njerëz të tjerë ishin populli. Disa nga këta vëzhgues i përshkruanin bashkësitë popullore me përbuzje si fshatarë, njerëz të thjeshtë ose të çuditshëm, të cilët ishin analfabetë dhe të pavetëdijshëm, që mbanin tradita të supozuara jo të sofistikuara dhe të lashta. Dhe ne vazhdojmë bisedën duke shtuar se shkrimtarë të tillë arritën në përfundimin se vallet popullore "të vërteta" u krijuan në mënyrë anonime dhe u transmetuan nga personi në person. Shumë studiues të fundit të shekullit të 19-të dhe fillimit të shekullit të 20-të supozuan një lloj evolucioni shoqëror darvinian që kaloi nga fillimet e imagjinuara përmes vallet ekzistuese popullore për të arritur në vallet moderne rekreative. Ky qëndrim, i cili ra jashtë favorit në vitet 1930-të, dhe që mbeti në Shqipëri një formë e propagandës dhe plasticitetit diktatorial, ishte pjesë e një botëkuptimi të ngushtë, monist, që i largohej një kuptimi më të gjerë që ndonjëherë shkonte aq larg sa vendoste disa grupe të tjera njerëzish më larg pemës evolucionare njerëzore nga ata dhe bashkëmoshatarët e tyre.
Tashmë e ndjen ndryshe. E ndjen mes bisedës, realitetit, përkushtimit, talentit. Është Elbasani i një kohe tjetër, ku profesionalizmi po zë vend dhe ku kultura po merr e rimerr një dimension më të ri. E ndjen se ngadalë e ngadalë fokusi mbetet e bëhet pjesë dhe pasuri e talentit Njeri.
Dihet tashmë se jo çuditërisht, u zhvillua një reagim i ashpër dhe që nga mesi i shekullit të 20-të, fjala folk edhe në botën Perëndimore, shpesh është shmangur për shkak të qëndrimit nënçmues që mendohet se përfaqëson përdorimi i saj. Shumë grupe kulturore në mbarë botën kërkuan që artet e tyre skenike të mos karakterizohen me këtë term. Kështu, disa arkiva dhe organizata e panë të arsyeshme ndryshimin e fjalës folk në tradicional në emrat e tyre. Për shembull, në vitet 1960, Arkivi i Muzikës Popullore në Universitetin e Indianës u riemërua Arkivi i Muzikës Tradicionale. Kështu ndodhi dhe ndodh ende edhe në Britani të Madhe. Në mënyrë të ngjashme, në vitin 1980 Këshilli Ndërkombëtar i Muzikës Popullore, një organizatë jofitimprurëse e mbështetur nga UNESCO (Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsimin, Shkencën dhe Kulturën), ndryshoi emrin e saj në Këshilli Ndërkombëtar për Muzikën Tradicionale. Seksioni i tij i studimit mbi kërcimin u zgjerua në shtrirje nga vallëzimi popullor në etnokoreologji, studimi i të gjitha formave të vallëzimit në një kulturë.
Dike e parë këtë shohim se djemtë e talentuar si Krenar Korça po e afrojnë më shumë profesionalizmin, njohurinë dhe kulturën e gjerë të tyre, përditë e më shumë me Perëndimin. U lumtë!
Comments