Vete fjala “krize “ etimollogjikisht do te thote dhimbje , por eshte perdorur ne vend te fjales uri . Keto perqasje I permenda , per te vertetuar titullin e kesaj eseje . Krizat , ne Glob , kane ndodhur periodikisht , por kriza me e madhe ishte ajo e luftes se dyte botnore . Ne ato vite u fragmentua bujqesia dhe ne shume shtete ndodhi zija e bukes , qe do te thote , njerzit vdisnin nga urija . U desh plani “Marshall “ per t’u kufizuar kjo krize katastrofale .Por Plani Matshall nuk vjen me .
Kete hyrje te domosdoshme e shkrova , per te dale te shkrimi i autores Aurora Sulce shkruar ne shtypin ditor te Tiranes , ne 22 Janar 2025 . Shkrimi I kesaj zonje eshte I shkurter , por analizon thellesisht krizen , qe po kalon blegtoria shqiptare , ne vitin 2024 . Shkrimi ne fjale jap nje tabele , me tre tregus ; nepermjet te cileve tregon se numuri I krereve te gjese se gjalle , ne vitin 2024 ka nje renie drastike , krahasuar me vitin para ardhes .
Po e kopjoj tabelen e shkrimit .
Vitet Krere ghedhe/ Krere te leshta / krere te dhirta _
( shifrat jane ne mije )
2023 337 1.480 775
2024 263 1.260 640
Impori i, mishit eshte rritur , me 9.i %. Ne 2024 jane importuar 84 milion ton . Mishi kryesisht vjen nga Brazili . Kete tabele , jep shkrimi , qe siper permenda .
Eshte shkrim I plote , me vleren e nje studimi te thelluar ekonomik .Autoria e shkrimit dhe shtypi meritojne levdata , per kete studim , nga ku mund te nxjerrin detyra pronaret dhe organizmat ekonomike qe drejtojne njesite administrative , qe ne tera rrastet jane organe , qe mbulojne administrativisht fermeret . Ne kohen e celnikeve , ne vitet 30 te shekullit te kaluar Shqiperia exportonte produkte blegtorale . Nuk mund te pranohet prapambetja blegtorale . Autoria e shkrimit , nuk na ka sqaruar , ne se rendimentet e blegtorise , kane pesuar ndryshime . kriza eshte me e thelle se sa na I pershkruan autoria ,
Ne kemi ferma kryesisht te vogla . Kam pare ne shtyp se fermat e medha , I imporojne ushqimet e lopeve . Kjo eshte metode krejtesisht e gabuar . Ferma duhet ta prodhoi Brenda vetes ushqimin e kafsheve . Ne kete menyre krijon autonomi dhe fermeri ka mundesi te ndehyje , qofte per rritjen e numurit te krereve , qofte per rritjen e rendimenteve .
I plote shkrimi I Aurores , do te ishte po te krahasojme rendimentet e blegtorise tone , me ate europjane , mbese edhe ballkanike . Shkrimi im ploteson disi kete mangesi te autores , qe kemi ne analize .
Buqe4sia ka shume dege , sa asnje formacion ekonomik . Fillon me ullirin dhe perfundon me bletarine . C’do dege eshte nje shkrence e mirfillte , si ne rrafshin teorik dhe ate praktik . Gjat Mretesrise dhe diktatures u arriten disa suksese , qe arriten te krahasoheshin me rendimentet europjane .
Rendimenet e drithrave , te disa bimeve industruila , kulturat drufrutore , vecanerisht vreshtaria kryesisht te duhanitne vitin 1990 , krahasoheshin , ose afroheshin me rendimentet e ngjashme te Evropes . Ne kete ballafaqim te rendimenteve , disa dege te blegtorise kane ardhur dhe mbeten te degraduara krahasimnisht , jo me Europen , por dhe Ballkanin . Kur Aurora flet , per renien e numurit te krereve , ka parasysh krere me rendiment optimal dhe te krahasushem me fqinjet . Situata , me rendimentet kryesore blegtorale eshte e vajtushme . Shpendet dhe derrat gjeten karar me industrializimin e ketyre dy aktiviteteve , per ndryshe keto dy specie ishin biloloogjikisht te deformuara . Shpendet dhe derrat e rtritur ne Kooperativat enveriste , nuk gjenin vend per klasifikim biollogjik .
Me te njejten konsiderate vleresohen lopet e ish kooperativa dhe dhite dhe nje pjese e dhenve kendej dhe matane demokracie Per te qene konkret po peremend pak Shifra :
Rendimenti lopes ne ish kooperativa ka qene 1316 kg. Ne ferma ka qene 3800 kg , por fermat kishin 27 mije lope , kooperativat kishin 117 mije . Rendimenti I qumushtit te lopes ne Europe ishte 4000 litra dhe aktualisht synojne , per 4500 litra .Me keto rekorde duhet te , matemi Per ndryshe do, mbeten rendimentet , qe metrisahin ne kohen e Skenderbeut . Ne kohen e Diktatures u imporuan 70 mije meshqerra rrace , qe ne kooperativa u cperfytyruan .
Kam nje mendim , per ta shpejtuar transformiminm rracor . Ndihma qe u jepet fermereve ne para , t” u je[pet per kafshe rtrace importi . Te krijohet nje ferme karantine , ne Durres Fermeri te marri nje meshqerre ose nje ftuje rrace , me prejardhje te njohur . Kjo menyre vetem se e atakon poblemin . Zgjidhja esht diku larg . Auroren , e pershendes per shqetesimin qytetar . Illo Foto, Studjus NY – Mars 2025
Comments