Të mërzitur e të nevrikosur nga e gjithë bota e ëndrave, bashkohuni!
Tregim nga Fatmir Terziu
Nuk ju lodh. Aspak nuk dua ta bëj këtë. Dua vetëm të kujtoj shishen e bojës. Bisht kallamin, ose bishtshtogun me penë kneze në majë… Gishtat natyrisht sikurse mund të kenë ende ndonjë njollë të padukshme. Në atë kohë, jetonim dhe silleshim ëndrrash në fëmijërinë tonë socialiste. Bota ishte disi më e kuptueshme? Ne kishim jetë për të duruar, disa për të lëruar dhe disa për të qetësuar përmbysjet ideologjike. Të këqijtë, në anën tjetër të perdes së hekurt, kishin vetëm jetë! Dhe me të tunduan në mënyrë satanike shpirtrat tanë marksist-leninist, të ngarkuar drejt së ardhmes së ndritur si gjyle topi në katapultë. Për më tepër, ne duhej të kishim ëndrra! Le të bëhemi kozmonautë, mjelës, operatorë vinçash dhe varrmihës të kapitalizmit! Ndërmarrje madhështore, pesëvjeçarësh fitimtarë dhe triumfatorë! Dhe le t'i zbresim, kujtimet dhe ëndrrat tona, dëshirat tona më së shumti mu para këmbëve tona, të përgjakura në betejë… Dhe kujtojmë kur ai, që më pas u quajt „armiku i fitoreve tona socialiste“ se si rrëmbeu një kanaçe Coca Cola para turizmit ku e pinë dhe e flakën të huajt vizitorë të Partive M-L, një pako çimçakëza, një palë xhinse kapitaliste, për Zotin, një palë xhinse amerikane, të ndotura nga armiqtë në llogoret e entuziazmit tonë Revolucionar.
- Shiko lart në atë album fotografish, sa bluza kam veshur verën që shkoi në det - më rrënqeth i kënaqur në kujtesë, shoku im i klasës nga shkolla e mesme, i pari në klasë në të gjitha lëndët. Dhe e shikoj se ai diku pi duhan. Pi me një shok të tij…, e ndjej në atë fotografi si atëherë…
Ata të dy struken në mënyrë konspirative në pasnajën e banjove të djemve, siç i quanim poetikisht „shtëpia e pritjes së tymit“, duke pirë cigare Dunhill të prodhuara në Shqipëri, por të ardhura fshehurazi në duart e tyre, nga një vapor që u gati u mbyt duke i transportuar në hyrje të Portit të Durrësit. Nga fabrika e Cigareve në Durrës. Dhe lexoj si shkruajnë në një Bllok Kujtimesh…
Ne kemi një ritual në fillim të javës, çdo herë takohemi fshehurazi me disa miq për të siguruar cigaret që na nevoiten. Pastaj bëhemi tre, se na vjen ai miku i shoferit nga Durrësi. Dhe në atë takim të tre jemi mëkatarë. Shkelësit e kurorës me tundimet perëndimore. Të poshtër plangprishës të kureshtjes së tyre të deideologjizuar. Përpara nesh, mbi një qilim me fije, shkëlqejnë xhinse, bluza Adidas dhe më shumë puro, mbeturina të çmuara nga imperializmi i kalbur. Dhe ne i shijojmë pa turp. Por vetëm pak. Sepse ne nuk duam të na kapë pabesia kapitaliste. Se më vonë, nëse na prishin karakteristikat me mëkatet tona dekadente, vazhdo dhe apliko në universitet dhe bëhu burrë! Sepse edhe ne, mostrat e pazhvilluara marksiste, kemi disa ëndrra. Epo, jo shumë të mëdha, por ende ... ende mund ti quajmë ëndrra. Ai, pra pirësi i thukët i duhanit, për shembull, është i sëmurë nga lënda e botanikës dhe, në veçanti, është i apasionuar në mënyrë maniake për idenë e zbatimit të stacioneve miqësore me mjedisin e autobusëve në Republikën Popullore Socialiste të Shqipërisë. Sipas tij, kjo mund të bëhet duke shartuar baobabët afrikanë në vende të përshtatshme në vendlindje, ku për shkak të kapacitetit të jashtëzakonshëm të brendshëm në trungjet e këtyre pemëve, mund të futen natyrshëm deri në 30 pasagjerë që presin transportin publik. Materialet e ndërtimit ruhen. Ajri pastrohet jashtëzakonisht dhe njerëzit që punojnë gëzojnë një mjedis urban-rural miqësor ndaj natyrës. Ai është një racionalizues! Një Baobab i vërtetë i progresit dhe realizmit socialist! Në krahasim me të, unë dhe ai tjetri jemi embrione të dhimbshme të çorientimit klasor. Triniteti dëshiron të jetë grushtuesi, sepse kur të bën pis, të copëton. Dhe unë... as nuk e di se çfarë dua. Për t'u bërë student. Kjo me siguri. Por për çfarë???
Dhe ai që vjen nga Durrësi natyrisht nuk ti jep gjërat falas, duhet të përfshihesh në një llogari kapitaliste të tregëtisë së fshehtë. Dhe në fund…, kur nuk i ke paratë?! Kur nuk ke para a mendon për Universitet?
- Bastard, pse shkëlqeje si cirrozë në tharëse - pyet miku i shoferit nga Durrësi në mënyrë miqësore dhe kafshon gjysmë çokollatë të huaj me gojën e tij që e hap gati si një shpellë. - Çfarë po bën, a?
- Mani, mani (para, para) - ia kthen syrin fshehurazi Baobabit sykaltër - po të them o kopila, do të më trokasësh netëve në errësirë dhe do të ma përgjakësh gjithë dyshemenë. Do më hash me gjithë lecka!
- Më trego! - ne këndojmë si një kor i prapambetur i lashtë - ne jemi miq, apo jo! Pse jeni kaq interesant!
- Mirë, mirë, mirë! Por duroni, sepse në fund të fundit nuk ju njoh! Qartë?
- Sigurisht! Oh, mjaft që na mundoni! Më mjafton të më japësh paratë dhe … kaq… paratë…
Ai e shikon me epërsi përçmuese:
- Unë, bastard, këtë verë, në det, kam punuar... dy... miq më punësuan në Port me të huajt. Shumë bukur. Asnjë moral socialist. Imperialistë të vërtetë. Unë thjesht u thashë atyre lojën. Kam shkrirë kampet e kapitalizmit në fytyrën e tyre! Si mendon se kam dollarë për të të mbushur me çokollatë, eh? Nëse Baobab nuk do të ishte shndërruar në një baobeb, do të gërhisnit si majmunë të dehur, do të gërvishtnit lëkurën si kunguj që bien në ferra dhe do të pështynit balonat me çamçakëz që…!
Unë dhe tymxhiu i klasës e shikojmë njëri-tjetrin të tronditur ideologjikisht. Por tamam ashtu, sikur ta kemi ndotur veten me çokollatë të vërtetë dekadente, heshtim dhe gëlltisim, edhe nëse nuk ka asnjë gjurmë të tradhtisë që të jetë shkruar në shkrimet e ëndrrave socialiste... Dhe ende jam atje…, ndërsa shfletoj në grumbullin e librave të shkrimtarëve të atyre viteve dhe mendoj …ende si atëherë.
***
Vite më vonë, pa asnjë shqetësim, darkoj në restorantin e plazhit të hotelit „Adriatiku“ në Durrës, ku kamerierë elegantë mirëpresin yjet dhe klientët mes rrezeve të bollshme të diellit dhe tundimeve të kuzhinës. Në tryezën ngjitur, me shkëlqim kaltërosh, ulet një zotëri, i zbukuruar me një diamant sa një vezë dhe me kaçurrelat gati si të Apollonit dhe flokët e Zeusit. E shikoj në mënyrë diskrete trashëgimtarin milioner pa fjalë dhe me admirim plebej. Ai e rrëshqet me ngazëllim pëllëmbën e tij poshtë kofshës së mumifikuar të bukuroshes skeletore dhe rrënqethet në anglisht me një theks të parezistueshëm francez:
- Zemër, nëse nuk më kupton, do të vras veten! Unë nuk e di se si im atë e privatizoi këtë hotel. Di që ai ishte shkrimpunues atje lart në Komitet Qendror. Tani unë u kam hyrë gjërave…
Një copë oktapodi me ullinj sicilianë i rrëshqet në fyt. Dielli degëzohet pa mëshirë në një baobab apokaliptik në mes të ndalesës së tij qiellore të mesditës dhe në trurin tim, si një sirenë e kuqe, kumbon slogani i kohëve të reja:
„Të mërzitur e të nevrikosur nga e gjithë bota e ëndrrave, bashkohuni!“
Ndryshe, nga ne të tre, tashmë me shënime të së shkuarës me ëndrra rinore në atë Bllok Kujtimesh, vetëm ai e realizoi ëndrrën e jetës dhe bëri karrierë si shëtitës dhe bredhës, i disponueshëm nga kuleta e të Atit. Një perkusionist i mbrëmjeve rinore, i thërrisnin edhe baterist, atëherë. Por kjo është një histori tjetër ...
Comentarios