Rrënjët pa pemë apo …e keqja e mirë e gjuhës?
Nga Fatmir Terziu
Jam gjithnjë e më i bindur se Jeta është një Eksperimentues i Madh. Pikërisht kur individi, i lodhur nga konkurrenca me veten, dëshiron pak anonimitet dhe shikon botën për një strehë të përkohshme nga legjenda e tij personale, fillon loja e qenies. Me sa duket një provokim i pafajshëm për zemrën dhe mendjen, por në fakt një shpëtim në kohë nga egoizmi i vetmisë së paguar shtrenjtë. Sepse diferenca në çmimin e një kafeje të servirur në zemër të Saint-Tropez sigurisht mund të variojë nga disa dhjetëra euro, në një miqësi përtej të tashmes.
Nëse ndodh që të jeni të ftuar nga fqinjët francezë për një takim të vogël pasdite me një tavolinë të rregullt të mbushur me mikpritje, ju këshilloj të mos e refuzoni këtë shans në jetë. Ka momente që janë skalitur në kujtesën fotografike të kujtimeve. Ka edhe nga ato që thjesht banojnë në thelbin tuaj. Që të mos harroni se përkatësia ndaj Njerëzimit nuk matet me detyrimet dhe taksat e paguara me besnikëri. As me bamirësi anonime për të qetësuar ndërgjegjen tuaj punëtore. Të kthehesh te vetja ndonjëherë do të thotë thjesht të kalosh përmes personit tjetër, nëse je me fat që ia ke hapur shpirtin. Është e rrallë, por gjithsesi ndodh.
Në kaltërsinë e verës flirtuese franceze me Lojërat Olimpike, në mes të melodisë së fjalimit pushtues, të panjohur, fillon pjesëmarrja e mendjes si në një film të ri. Me një fund të panjohur. Drejtuar vetëm rastësisht vetë rastësisë. Pranë lidhëses së reve që bie si në një gëzof mbi ngjyrat e mbulesës së vogël të tavolinës, mbërrijnë pjesëmarrësit në këtë episod me diell. Asnjë provë në prapaskenë, për hir të mirësjelljes. Dhe asnjë sugjerim i sigurt i përgatitur për kohën. Kisha harruar se filli i njerëzimit mund të zgjidhet me një puthje. Kjo buzëqeshje nuk është gjithmonë gjimnastikë për dietat e mollëzave. Dhe nëse musketierët e rilindur të shekullit të 21-të do të uleshin me emra të njohur e të panjohur pranë meje, edhe sikur të ishin të përfshirë në duele gudulisëse të dialogut të mprehtë, asgjë e parashikuar nuk mund të më ndodhte! Sepse Jeta është një Eksperimentues i Madh. E cila ndonjëherë është një gjë e mirë!
- Pse i solle këto biskota? – Miku im përkthen surprizën shanson të Francezit, i zhytur me tërë atmosferën diellore, që i ka dhënë shiut të hapjes së mrekulleshme të Lojërave Olimpike, një formë lamtumirje, duke ngulur sytë në një pjatë me rreze korosani. – Kështu bën kur pi kafe me fqinjët në Angli?!
Përkujtimi i grumbullimit të rregullave nga të cilat sapo kam shpëtuar më bën të rikthehem padashje në një të ftohtë të paqartë:
- Çfarë fqinjësh? Çfarë kafeje? - E nxjerr hutimin si shpatë nga këllëfi - kështu që mezi njihemi me individët që banojnë nëpër shtëpitë përreth. Ne shkëmbejmë një „mirëmëngjes“ të thatë nëse përplasemi me njëri-tjetrin në parking në mëngjes, dhe kjo konsiderohet e mjaftueshme për javët e ardhshme. Hajde miku im, ti je anglez, mos bëj sikur nuk e di se çfarë janë fqinjët anglezë!
Kaleidoskopi i së kaltërës blu-jeshile në sytë e britanikut jashtëzakonisht të ngrohtë shpërbëhet në një të qeshur misterioze. Prania e rastësishme shkëmben fjalë të pakuptueshme me njëra-tjetrën. Biseda të përziera që ngjanë si makaronat franceze të ziera sipas ndonjë recete sekrete. Vizitat e syrit në rrethin tonë të vogël shumëgjuhësh më kthejnë në një komplot të papritur, qëllimi i të cilit, i humbur në përkthim, mbetet i panjohur.
- Në mjedisin ku jetojmë prej disa vitesh, kemi një traditë të tillë, mundohem të sqaroj, pra kur mblidhemi me miqtë, të gjithë sjellin diçka që e vendosim në tavolinë. Kështu i ndihmojmë nikoqirët dhe jemi të lumtur të ndajmë një vakt të përbashkët me ata që duam dhe me të cilët ndihemi mirë në këtë moment. Kështu bëmë dhe para disa kohësh kur shkuam në Parmooor House, aty ku ka qëndruar Mbreti i shqiptarëve Zog, gjatë kohës kur Shqipërinë. Epushtoi Italia fashiste.
- Pra, ju jeni shqiptar? - rrezatoi njeriu që deri në atë kohë fliste dhe preferonte të fliste vetëm frëngjisht. Dhe po pyesja veten pse më pëlqeve kaq shumë që në bisedën e parë.
Konfuzioni im është total. Diku, në dollapin e kujtesës sime, po shtypen pështymat e gazetave kundër “baticës” së shqiptarëve dhe të tjerëve si ne në ishull. Rreshtat psikotike të „tatimpaguesve“ të tmerruar të „shqetësuar“ për komoditetin e vrimave të tyre të hobit të ushqyer mirë, janë të përziera me lutjet e fushatës drejtuar „pushtuesve“ për të lënë të qetë vendasit e denjë. Të urrejnë motin paraprakisht dhe të ktheheni diku tjetër, ku..., në fakt..., madje..., emigrantët anglezë... u gëzohen atyre?
- Dukesh tmerrësisht i hutuar - më kthen folësi me një pjesë të përzemërt të qeshjes me theks francez - Më lër të shpjegoj. Po, unë jam anglez. Me pasaportë. Sepse kam lindur në Yorkshire. Por genet e mia tregojnë një histori tjetër. Nëna ime është ruse dhe babai im është një hungarez. Pasi u divorcuan, unë preferova ...
- Pse? – pyes, i habitur, tashmë të afërmin tim të ri në gjak nga Evropa Lindore.
- Sepse asnjë nga prindërit e mi nuk më lejoi të flisja gjuhën e nënës, ose të babait. Mbeta mes tyre si një ishull. Dhe unë i quajta fjalët amtare Robinson në anglisht. Por asnjë pemë nuk mund të rritet nga rrënjët e prera. Dhe gjuha e imponuar, edhe nëse është e vetmja, mbetet gjithmonë e huaj nëse nëna, apo babai nuk ta ka mësuar me dashuri! Prandaj e harroj kaq shpejt këtu në Francë. E vetmja anë e jetës sime që më lejoi ta dua atë.
Mbi qafën e rrumbullakët blu prej kadifeje të Gjirit të St. Tropez varen bizhuteritë e mbrëmjes me yje. Shokët e mi të rinj dhe unë i rrethojmë jahtet si flutura joserioze të shpërndara mes turmës ekscentrike të uritur për praninë e të famshmëve dhe milionerëve që turren të kapin momentet më të shtrenjta të Lojërave Olimpike Paris 2024. Dhe disi në mënyrë të padukshme bota largohet nga unë. E pakuptimtë. E kotë. E menjëhershme...
- Kur të fitoj shumë para - thotë folësi - do të blej një shtëpi në ndonjë vend të Evropës Lindore. Atje njerëzit bëjnë gjithçka vetë, me duart e tyre. Këtë dua ta mësoj edhe unë. Përndryshe, nuk kam si ta di se kush është në të vërtetë ky njeri, kjo pjesa tjetër e vërtetë e vetvetes sime. Çfarë mendoni ju? Kush jam unë, …?
- Unë mendoj se ju jeni një person i vërtetë me fat. Sepse ju duhet ende të zgjidhni se ku i përkisni fatit tuaj.
Kur Jeta, ai Eksperimentues i Madh, ju takon papritur me një mik, ndonjëherë është mirë ta mbështesni atë me një qetësues nga shpirti juaj. I përçarë mes zhurmës masive dhe ekranit të madh që të afron botën olimpike, ende nuk harroj të falënderoj providencën që më takoi me njerëz të sinqertë. Dhe në Saint-Tropez dua të ngjyej akoma korosanin në pjatancën e mjaltit dhe të mos e ngatërroj atë me dronët e zhurmës së lodhshme e të mërzitur, as dhe me mendimet që më ngatërrohen me bletët e lodhura... Fundja mjalt është e keqja e mirë e tyre që shprehet nga gjuha e vendit tim…
Comments