Mama…
(Dhe gjithnjë ka një palë sy që të ndjekin në jetë, pos një bëlbëzimi që pikturohet tek sytë pa e kuptuar as vetë)
Nga Fatmir Terziu
1.
Nuk e di nëse kjo ishte fjala ime e parë. Por, jam i sigurt që hodha një vështrim në botë pasi kuptova se kisha një nënë. Ishte bërë nënë një zonjë e bukur e fisme, e dalë nga Portë e Madhe, pas nëntë vitesh martese. Gjithçka rreth meje mbahej në të. Kuptoja dëshirat. Ndjeja ngadalë të paaftën e zërit tim të përkëdhelur dhe të aftën e buzëve të mia që kërkonin bëlbëzimin Mama. Më filloi kohë pas kohe kështu shenjtërimi nga sytë. Shenjtërimi nga duart. Shenjtërimi nga prekjet. Shenjtërimi nga udhëzimet. Nga drejtshqiptimi, drejtshkrimi dhe dashuria. Dhe ai shenjtërim sysh e duarsh të buta m'u bë besim. Dhe ai besim u bë një shtrëngim ndjenjash tek një mit i pathyeshëm se gjërat e mira do të ndodhin. Do të plotësohen shumë shpejt. Madje, pas lëvizjes së një sekonde. Pas asaj sekonde që fshiu gjithë të keqen që nuk e kuptoja, sepse tashmë ishte Mami që më mbronte si një mburojë skafandre hyjnore.
2.
Kujtimet e mia me të janë të ngjyrosura me ar. Besoj se kjo është nuanca e jetës që na ringjall në kohën e shkuar. Më i ri. Më i bukur. Më shumë, më shumë, ndoshta aspak me mjaft për më shumë. Vetëm me veten. Vetëm për veten. Përpara mençurisë. Është si një vendim udhe të panjohur. Është si në kohën që po vendosim të shkojmë diku, pa u kujdesur nëse është drejtimi i duhur, apo i gabuar.
Që në fillim, para se të bëheshim më të mençur, ishin zvarritjet, ngritjet në këmbë, të rrëzuarit dhe pastaj shëtitjet. Shëtitëm nëpër gjithë Poliçanin e viteve shtatëdhjetë dhe shijuam freskinë e Tomorit. Ndjemë edhe tërbimin më të çmendur të janarit që i kishim dhënë vetes nga frika e Gripit Spanjoll që kishte kapur babanë. Ne të dy në atë kohë kërkonim shpërngulje nga lotët. Arratisje nga dhimbjet. Pikërisht si në momentet që na kërkojnë të jemi diku tjetër dhe të bëjmë gjëra të rëndësishme. Pikërisht për këtë arsye unë isha rritur para kohe, isha në një mendim të lodhur fëmije me para në duar e çelësin në qafë, dhe ajo ishte në një udhë tjetër jete për jetën drejt Beratit. E aty sytë e mi të vegjël, ende në një moshë që njihte nga frika dhe dëshira pesëdhjetëlekëshin për të blerë bukë dhe zarzavate, qumësht dhe… ndoshta ndonjë gurabije me tlynë.
3.
Por në fakt shkuam të preknim lotë të tjerë. Ishin lotët për faturën e vuajtjes së Gjyshit nga nëna. Pikërisht në mes të dimrit. Vetëm ne dhe katër elementët sipas idesë sonë personale të Krijimit - era, pluhuri, i ftohti dhe drita. Një tufë goditjesh grafike në degët e zhveshura të pemëve, rrugicat e shkreta me arna dinake akulli dhe Zoti, një komplotist nga kënaqësia, për shkak të dobësisë sonë të dhimbshme për gëzimin e jetës (dhimbjen e kishim lënë pas një qiriu në Kishën e Beratit, që qëndronte gjysëm e hapur).
Mbaj mend që mbaja një zhapik plastik në miniaturë në kyçin tim (ishim në fund të viteve 1960-të, dhe ende kishin mbetur disa shenja nga ish-vëllezërit e Siberisë, sipas mamasë, që kishte pasur motrën e vetë atje, në Moskën e largët për tu kuruar në një spital) dhe pothuajse në mënyrë intuitive nxirrja nga barku i tij tungujt të dobëta, tingujt tronditës të koncertit të Dimrit që pasonte atë vit. Mbi kokat tona ishin retë, perëndimi i ngrirë dhe... Zot! Isha shumë mirënjohës që isha atje atëherë!
4.
Fjala zhapik, për disa arsye, më sillte në mendje një gjigand të plotëfuqishëm mbi kala dhe unë nga ndjesia që po ecja në këtë qytet, pa e ditur nënkuptoja se ku ishte misteri me frymëorët, pa asnjë fjalë tipike të njohurisë zoologjike në kokën time, duke braktisur momentet kur dikush ende kollitej nëpër rrugë dhe mamaja ime kishte frikën e Gripit Spanjoll ... Isha thejesht që bredhës sysh. Ndoshta, i mjaftueshëm, aq sa një fëmijë i moshës pesëvjeçare mund të jetë më parë i zoti të vërë sytë e tij në vendin e lapsave dhe letrës që mban shënime. Dhe kur i magazinoja gjërat ndjeja se shpirti im këcente si një top magjik nga brenda. Atëherë shpirti im ishte i madh. Dhe, atëhere mu duk se u hap mbi qenien time të qeshur si një shpërthim jetëdhënës i egoizmit ngazëllyes. Mami kishte veshur një pallto të shkurtër leshi, një pulovër ngjyrë vjollce dhe me të, bota ime u mbush deri në buzë. Kisha mbetur në sytë e saj, si një pikturë në kornizën e madhe, i përzgjedhur nga një estet i sofistikuar. Isha absolutisht i sigurt se isha i lumtur. Nuk doja asgjë dhe askënd. Unë kisha gjithçka. Kisha mamanë në sytë e mi. Isha me mamanë në sytë e saj. Por për pak ditë. Pas disa ditësh sytë e mamasë sime u fashitën. Ajo kishte bërë dy operacione në sy. E unë kisha mbetur në një dhomë me mure të bardha, ndërsa ndjeja duart e një gjaku të afërt me familjen time.
5.
Dhe pastaj, nga rrugica me kalldrëm, tipike e qytetit të njëmijë e një dritareve, ai vogëlush i mëndafshtë, karamel, rrëshqiti, u harrua në thelbin përkëdhelës, por këmbëngulës dhe i fryrë me bojën e shpirtit, nisi të pikturoj botën tjetër si me një penel. Sa për të prishur sfondin perfekt të peizazhit, që kishte fshirë nga sytë e fashuar të mamasë pas kalimit të atij dimri. Një djalë i pashëm vrapon pas këtij sfondi. Me një triko shumëngjyrëshe dhe sy të gjelbër. Dhe flokët janë të kaf-artë. Një tip pranverë-vjeshtë, mosha ime, krijuar nga stinët e mia të preferuara. Atëherë ndjeu se çfarë ishte lehja e një qeni. Atë kohë kuptoi kafshimin e dhëmbëve të egërsura.
„Mos ki frikë,“ tha mbajtësi i këtij qeni, „nëse nuk e hap gojën më shumë se ç'duhet, nuk ka punë me ty“. Ai është një qen, thjesht një qen, që egërsohet, sa herë që shkëputet nga zinxhiri. Eh, sot më humbi zinxhiri i tij dhe tani e ndjek vazhdimisht kudo që më çon. Mund ta përkëdhelesh. Nuk do të të bëjë asgjë. Ta përkëdhelja atë qen?!
6.
Shqetësuesi i ditës sime ishte duke parë mamin. Ari i perëndimit të diellit i përkëdhelte kokën. Ata po flisnin. Zinxhirrmbajtësi heshti. Edhe diçka brenda meje ra në heshtje. Qeni nuk po nxitonte të largohej, dhe kjo heshtje e tërhoqi bisedën përpara në rrugicën e venitur. Pa mua. Vetëm mami dhe heshtja. Unë e quajta atë errësira, sepse nuk u prezantua kurrë në dritë. Dhe për shkak të errësirës në sytë e tij.
„Ky njeri në të vërtetë donte të të takonte,“ tha mami në darkë në shtëpi, „pse nuk iu afrove?“
- Se e kisha përvjedhur nga piktura që zhgarravita mbrëmë - u vrerosa - nuk do të lë të të pyesin më për Gjyshin! Ti je nëna ime, pikë!
7.
„Më e mira nuk ka ardhur ende,“ pëshpëriti ajo, „diçka e mirë do të ndodhë, do ta shikosh!“ Jam e sigurt që po ju pret dhe ajo e mirë do të vij një ditë, do të vij shumë shpejt. Po kur do të vinte ajo ditë? Kur…
8.
Dhe nuk doja të rritesha. Është e mrekullueshme të besosh në mrekulli. Egoizmi i lumtur i fëmijërisë nuk bën pyetje. Dhe unë jam një person i tillë. Nuk pyes para se t'i përgjigjem vetë - tha mami. Kaq mjaftoi. Prandaj, kur u kthyem në Shtëpi dhe një vajzë më solli një trëndafil në klasë, ndjeva se gjërat e mira kishin ardhur. Se nënat kanë gjithmonë të drejtë sepse e ndjejnë të ardhmen si një harmoni kozmike të kompozuar nga kukullat që kisha lënë në një qosh ...
9.
Që atëherë kanë kaluar shumë vite. Unë po shkoja në drejtime të ndryshme. Rrugët, habitesha me to. Ishin në të drejtë apo në të gabuar? U dhashë trëndafila dhe … Më dhanë trëndafila, qentë më ndoqën, por pastaj më përqafuan dhe jeta ndonjëherë më bënte të ndjeja fatin e një specie të radhë e të pafutur në Atlasin Biologjik të Botës. E kuptova se ku ishte jeta, por nuk e gjeta më Nënën dhe nëna ime më la një puthje argjendi me shtatë palë dhimbje nga largësia. I mbrojtur nga rënia në lotë, formova bindjen se duhet të mbetem i mbrojtur në dashuri. Unë e kërkova vetëm atë. Vetëm tek ajo mbeta. Mbeta i tillë me vëllezërit e motrat, me familjen time të mrekullueshme, me shokët e shoqet, pra tek dashuria që meriton jeta, derisa të vërtetohet e kundërta...
10.
Dhe sot, duke hyrë e duke dalë në një grafikë ishullore, si një goditje nga një pikturë tjetër, e nënshkruar në anglisht nga një estet i sqimtë, unë përsëri shikoj në të artën. Unë mbaj pse-në, të mundshmen dhe të pamundurën, rrokjen dhe dashurinë, por mbi të gjitha, atë besimin absolut se gjërat e mira do të ndodhin. Shumë shpejt, pas vijës së parë, brenda së cilës vajza ime po ecën, dy djemtë e mi po shkëlqejnë, e dy mbesat Princesha më begatojnë. Eh, vajza ime, Princesha ime. Ajo është e veshur me rroba të mrekullueshme, një pulovër fine dhe një modë me stilin e ëndrrave të mia, të lexuara herët në sytë e mamasë sime, e të ripikturuara në sytë e dashurisë sime të përjetshme, gruas sime të dashur, dhe me të, bota ime është e mbushur deri në buzë. Të dyja, mama e vijë, buzëqeshin si një agim dielli që ka çarë akullin e dimrit, unë e mbështjell veten me këto Krijesa Hyjnore, si me një kostum hapësinor dhe së bashku nisemi të sigurt për kudo, pa u kujdesur për drejtimin, përderisa ka Londra diell dhe shi. I ftohtë dhe i lehtë: - Mama...
Yorumlar