Gjuha ime, armiku im
Nga Fatmir Terziu
Unë u shpjegoj miqve të mi kuptimin sugjestionues të gjuhës shqipe mbi emocionet e dëgjuesit të paparagjykuar. Pse ta bëj? Epo, sepse kur fillova t'u tregoja se më parë shqiptarët nuk kishin libra, por duke qenë paganë, ata lexonin dhe merrnin me mend, me rreshta dhe mirëkuptoheshin me timbër, fjalë, musht mendimi dhe rrëfim baladë, të gjallë“ ), ata thirrën:
- Është alien - të bën të çoroditesh!
Është alien, po! Dhe sa më të shumtë të bëhemi ne shqiptarët që jetojmë jashtë trojeve tona, aq më shumë kemi nevojë për ndjenja sublime ndaj gjuhës sonë. Aq më shumë kemi nevojë të lexojmë Folklorin dhe pasurinë tonë të gjallë popullore të trashëguar në shekuj:
- A e ndjen - e pyes me misterin me të cilin magjistarët shpallin shfaqjen e një mrekullie tjetër - kjo gjuhë, gjuha jonë është në gjakun tonë. Së pari ne e dimë atë në vetvete. Shpirtërore, kumbuese, dhe e lëshojmë jo më kot me zë të lartë dhe të gjallë. Pastaj, së dyti, e shprehim me fjalë. Prandaj, midis bukës dhe ushqimit, qumështit dhe ujit shushurijnë faqet e historisë sonë, të shprehura nga vetë rrjedha jonë. Fjalët vetëm e lindin atë, që ne ta flasim në kohën tonë dhe të shohim se sa larg ka arritur, si na ndjek me këmbëngulje dhe si do të vazhdojë pasi t'ia kemi dhënë vetes tonë mbylljen e kapakëve të syve përgjithmonë…
E mrekullueshme. Pak e modës së vjetër. Por tokësore. Ne kemi qenë „jashtë“ për një kohë të gjatë, kështu që do të doja të besoja se pas një jave magjia do të funksionojë përsëri. Në të njëjtën kohë dhe në të njëjtin vend. Me të njëjtën etje për më shumë emocion në gjuhën amtare. Të kem përgatitur të miat, leksionet e mia, faktet dhe arsyet e ndjeshme për t'ia kaluar dhe brezit tjetër, brezit që lind e rritet jashtë territorit gjeografik të saj, por që ka nevojë të ndjej rrënjën e saj të vjetër. Me frymëzim.
***
Dhe pastaj të gjithë largohemi. Këtu tashmë ka filluar të errësohet më herët dhe një ishull i hollë i ftohtë, i zhurmshëm dhe i huaj, shket në mënyrë të pakapshme, por pa mëshirë në trupat dhe shpirtrat tanë. Shqipja mbetet në mendimet e mia. Në të qartë. Ndërsa buzëqesh, flas, tund dhe i përforcoj mendimet me kokë, kryqëzoj, përparoj në turmën e kryeqytetit, ndërroj drejtimet në metro dhe më në fund përfundoj në një ... ashensor xhami. Në ndërtesën N në qytetin e Londrës, midis katit të parë dhe katit të fundit të pafund, ashtu si përpara se të ngriheshim në hapësirë. E mrekullueshme. Avangardë. Jashtëtokësor. I mbyllur në hapësirën-kohën e një numri të caktuar momentesh, që skadojnë në ishull, në shekullin e 21-të, në një mjedis anglisht-komunikues, ku asgjë e paparashikuar nuk mund të ndodhë. Pallavra! Thjesht përpiqem të lëviz në një ashensor të tillë dhe ta shikoj vetë se si mund ta gjej veten papritur në një histori të vogël e të shpejtë rrufe. Kat i ndërmjetëm. Saktësisht dhjetë sekonda. Në të njëjtën kohë, të materializuar në gjuhën tonë amtare, sugjestive e panjohur për emocionet e të pranishmëve pa paragjykime.
***
Kështu, i vendosur mes kravatave, laptopit, dhe një kartoni me pica të nxehtë në zonën e rehatisë midis sediljes dhe shpinës, shikoj vetëm përpara, në të Ardhmen, i penguar nga një kompozim figurativ me tre koka prej dy burrash (njëri në shërbim kominoshe të personelit, tjetri, me një kostum të ngjeshur blu të kaltër) dhe një vajzë në mes. Ajo është e mirë, me flokë të errët dhe mjaft tërheqëse, duke parë me ambiciozitet dritat e qytetit. Janë... Epo, si t'ju them se çfarë janë, kur nuk kam kohë as të rrëqej kur:
Heshtja pëshpërit me përsosmëri profesionale:
- Hesht, … çfarë të të bëj kur je gjithmonë i uritur. Ne do të hamë përsëri. Merrni një moment. Shikoni këtë zogth që ulet mes nesh, le ta marrim me vete, a?
Gjuhë e huaj, pasthirrma e kominoshes - për të më shurdhuar! Anglishtja më prek.
Ashensori ndalon pa probleme dhe hap dyert si në sallën e hyrjes së Parajsës. I përthyer dhe i kthyer në picë, jam gati të ulem në dysheme dhe të shijoj një shpërthim inati duke ofsharë në shqip, por me kujdes pëshpërime. Gjuha ime, armiku im! Mirë që kam mundesinë të të pëshpëris me heshtje!
Pas teje (pas teje) – Kostumi imiton mirësjelljen ndaj vajzës.
- Faleminderit - nga ana tjetër, ajo i përgjigjet një shqiptari të kthyer në vendas, që ngatërron foljet e gjuhëve.
Më pas, pa u kthyer, ajo vazhdon në korridor, duke mjegulluar me takat e saj hijet e njollosura në një kominoshe pune dhe të një minifundi që i ka mbetur vetëm dy gishta pas. Unë e hesht gjuhën, por sytë nuk e heshtin mendjen.
Dhe shkruaj…., shkruaj…. U them duhet të jeni në gjendje të mësoni gjuhën time brenda një jave. Me frymëzim. E fundja pse të mos e mësoni gjuhën shqipe, një nga gjuhët më të vjetra në botë?! Ata vetëm më shikojnë… dhe në leksionin tjetër ndjeva se mbanin shënime dhe pëshpërisnin në heshtje…
תגובות