" Sinqeritet" POEZIA SINTEZË E EVA GAVANIT
“ Sinqeritet”, një poezi e shkurtër, por e fuqishme në mesazh, në shprehje, në gjuhë, në gjithë elementët përbërës, poezi që ndërthur ndjenjat njerëzore dhe botën e brendshme të poetes së njohur Eva Gavani. Në dukje, trajton ndarjen mes vetes si individ dhe si krijuese e artit, duke i dhënë poetit një dimension të pavarur nga vetvetja. Aty ku theksohet se "do vdes unë e jo poeti," sugjeron pavdekësinë e artit dhe përjetësinë e krijimit përkundrejt përkohshmërisë njerëzore. Shumë domethënëse! Ëmbel e pa buje, poezia reflekton një ndarje midis dy dimensioneve të qenies: individit fizik dhe shpirtëror me atë artistik. Arsyeja pse ndodh kjo është se poetja përfaqëson pjesën krijuese, të ndjeshmen, të pavdekshmen tek njeriu, e cila shpesh ekziston jashtë kufijve të përjetimit të përditshëm. Pikërisht, kjo është Eva me të veçantat dhe prurjet brilande poetike.• Qarja pa shkak: Poetja ndien botën me një intensitet emocional dhe i përjeton ato në mënyra të tilla që individi nuk i kupton plotësisht. Kjo ndarje pasqyron ndjeshmërinë e artit, që është më e thellë dhe më universale sesa përjetimet e përditshme. Këtu shpirti poetik i Evës bën diferencën. Jo cdo poet përcjell të tilla emocione me ndjeshmëri dhe intelekt të stisjes së fjalës.• Dashuria pa shkak: Dashuria e poetit është më e madhe se ajo e individit, sepse ajo kapërcen egon dhe kufijtë personal. Është një dashuri që i përket gjithë botës dhe gjithçkaje. Është kjo arsyeja që poetja ndriçon me vargun e saj. • Vdekja dhe pavdekësia: Individët vdesin, por arti dhe shpirti krijues i poetit mbetet i gjallë përmes veprave të tij. Kjo ndodh sepse arti që krijon poeti ka një jetë më të gjatë se vetë njeriu që e krijoi. Këtu, si në një kreshendo, poezia rritet e hedh rrënjë të forta.Në thelb, poezi si kjo tregojnë përpjekjen e njeriut për të kuptuar dy dimensionet e tij: atë material që vdes dhe atë shpirtëror që mbetet. Kjo ndarje, tek poezia Sinqeritet, është një mënyrë për të kuptuar përjetësinë e shpirtit krijues. Si e tillë, poezia ka vlera të shumta për lexuesin, pasi shpalos temën universale të lidhjes me ekzistencën, ndjenjat dhe krijimtarinë.
Disa prej vlerave kryesore që spikasin në këtë poezi, i gjejm si: • Reflektim mbi ndjeshmërinë: Poezia i kujton lexuesit se ndjenjat e thella shpesh vijnë nga një burim i pakuptueshëm, përtej vetes së tyre. Kjo ndihmon në pranimin e ndjeshmërisë si një pjesë e natyrshme e qenies njerëzore. • Ndërgjegjësim për dualitetin: Lexuesi mund të reflektojë mbi ndarjen mes anës fizike dhe shpirtërore të tij. Kjo ndarje hap një hapësirë për introspektim mbi identitetin personal dhe krijues. • Kuptimi i përjetësisë përmes artit: Poezia thekson pavdekësinë e krijimtarisë dhe artit. Lexuesi mund të frymëzohet nga ideja që veprat e tij do të mbeten të gjalla edhe pas vdekjes. • Universaliteti i emocioneve: Përjetimet që shfaqen në poezi (qarja, dashuria, vdekja) janë universale. Kjo i lidh lexuesit nga çdo kulturë apo përvojë, duke i bërë ata të ndihen të kuptuar. • Frymëzim për krijimtari: Poezia nxit lexuesin të eksplorojë botën e tij të brendshme dhe të krijojë, duke iu dhënë shpresë se ajo që krijojmë ka një vlerë më të gjatë se jeta e tyre. Në vargjet e fundit, vlera më e madhe e kësaj poezie është ndjenja e përkatësisë dhe reflektimi, që i ofron lexuesit natyrën e përjetimeve njerëzore dhe fuqinë e artit.
Lidhja shpirtërore është prekse, aty ka aq shpirt nga Eva poete dhe Eva si qenie njerëzore, sa befasohesh nga mënyra se si poetja e zgjedh fjalën dhe krijon vargun. Strofa e fundit e poezisë dëshmon një lidhje të thellë shpirtërore midis individit dhe poetit, por gjithashtu thekson një ndarje ekzistenciale midis tyre. Fraza "Do vdes unë e jo poeti" sugjeron që individi dhe poeti janë të bashkuar nga një dimension i përbashkët: shpirti. Kjo lidhje kapërcen përkohshmërinë. Poeti si përfaqësues i shpirtit krijues mbetet i gjallë përmes veprave dhe kujtesës, edhe pasi individi fizik vdes. Gjithashtu, flet për një thellësi të brendshme konceptimi, pjesë e formimit kulturor të poetes, ku individi është i ndërgjegjshëm se një pjesë e qenies së tij, (ajo që dashuron, që ndjen dhe krijon), i përket një niveli shpirtëror që nuk shuhet me jetën, por përcillet në mënyrë unikale tek lexuesi i saj i dashur.
SINQERITET
Ndonjëherë unë qaj pa shkak,
Nuk qaj unë, qan poeti,
Ndonjëherë dashuroj pa shkak,
Jo unë, dashuron poeti,
Ndonjë ditë do të vdes pa shkak,
Do të vdes unë e jo poeti.
Eva GAVANI
Comments