Anjeza Musollari: Jetojmë në kohën ku njerëzit inteligjentë heshtin…

“Jetojmë në kohën ku njerëzit inteligjentë heshtin, që budallenjtë të mos ofendohen”

Në shoqërinë moderne, shpesh vihet re një prirje ku ata që kanë njohuri, urtësi dhe mendim kritik zgjedhin të heshtin, ndërsa ata që flasin më shumë nuk janë domosdoshmërisht më të mençurit.

Sot, shoqëria është bërë jashtëzakonisht e ndjeshme ndaj fjalëve dhe mendimeve të ndryshme. Një koment kritik, sado i argumentuar dhe i drejtë, mund të perceptohet si ofendues nga ata që nuk janë të gatshëm të pranojnë këndvështrime të ndryshme. Përballë këtij realiteti njerëzit inteligjentë shpesh zgjedhin të heshtin për të shmangur debatet e kota dhe konfliktet emocionale.

Dominimi i zhurmës mbi arsyen

Në epokën e mediave sociale dhe informacionit të shpejtë, njerëzit që flasin me zë të lartë, edhe kur nuk kanë argumente të forta, shpesh marrin më shumë vëmendje. Kultura e viralitetit shpesh shpërblen ndjeshmërinë mbi arsyen, duke i bërë ata që janë të mençur të ndihen të pavlerësuar dhe të preferojnë heshtjen.

Në përditshmërinë tonë vemë re se shumë njerëz nuk hyjnë në debat për të mësuar diçka të re, por për të mbrojtur qëndrimet e tyre, pavarësisht fakteve të pavlera. Njerëzit inteligjentë e kuptojnë se është e vështirë të bisedosh me dikë që nuk dëgjon me mendje të hapur, prandaj preferojnë të ruajnë energjinë e tyre për diskutime më produktive.

Heshtja një akt i urtësisë

Ndonjëherë, heshtja nuk është shenjë e dorëzimit, por një akt i urtësisë.

Siç thotë një thënie e vjetër: "Mos debato me budallenjtë, sepse të tjerët mund të mos vërejnë dallimin." Njerëzit e mençur zgjedhin betejat e tyre me kujdes dhe nuk humbin kohë me ata që nuk duan të mësojnë apo të kuptojnë.

Edhe pse është e vërtetë që shumë njerëz inteligjentë zgjedhin të heshtin për të shmangur përplasjet me ata që nuk janë të gatshëm të dëgjojnë, kjo nuk do të thotë se duhet të ndalemi së shprehuri të vërtetën. Duke bërë këtë shumë njerëz përballen me pasojën. Heshtja mund të jetë një zgjedhje e përkohshme, por e vërteta duhet të vazhdojë të dëgjohet.

A është heshtja zgjidhja më e mirë në këto raste, apo duhet të vazhdojmë të flasim, pavarësisht rreziqeve?

Nëse shprehja e mendimit mund të sjellë pasoja negative, si kritika, ndëshkim apo humbje mundësish, është e natyrshme që të zgjidhnim  heshtjen.

Shumë njerëz përballen me drejtues që nuk pranojnë kritika apo ide të ndryshme dhe për këtë arsye shmangin përplasjet.

Mungesa e Vlerësimit

Shpesh ndihemi sikur fjalët tona nuk kanë peshë ose drejtuesi nuk dëgjon dhe nuk vlerëson atë që themi, mund të ndaloni së foluri për të shmangur zhgënjimin. Një mjedis ku mendimet nuk merren parasysh mund të krijojë një ndjenjë të pafuqisë.

Respekti dhe Hierarkia

Në disa kultura njerëzore, ekziston një ndjenjë e fortë e respektit dhe e hierarkisë, ku nuk është e zakonshme të sfidosh ose të kundërshtosh një drejtues. Në këto raste, heshtja mund të jetë një formë e diplomacisë dhe e ruajtjes së marrëdhënieve profesionale.

Kjo është një reflektim i fortë mbi shoqërinë e sotme, ku shpesh inteligjenca dhe mençuria mbeten në hije për të shmangur konfliktet apo për të mos lënduar ndjeshmëritë e të tjerëve. Megjithatë, heshtja e të mençurve mund të jetë edhe një problem, sepse mungesa e tyre në biseda lë hapësirë për zhurmën e paditurisë.

Duhet të heshtin të mençurit apo të flasin, pavarësisht reagimeve?      

Të mençurit nuk duhet të heshtin! Heshtja e tyre i lë hapësirë injorancës dhe manipulimit. Sigurisht, duhet zgjedhur mënyra e duhur për të folur me maturi, argumente dhe qetësi por tërheqja nga debati vetëm për të mos ofenduar ata që nuk duan të dëgjojnë nuk është zgjidhje. Shoqëria ka nevojë për zëra të arsyeshëm dhe të informuar, edhe nëse ndonjëherë kjo sjell kundërshtime apo pakënaqësi.

A ka ende vend për të vërtetën dhe arsyen në një botë ku emocionet shpesh mbizotërojnë mbi logjikën?

Po, gjithmonë ka dhe do të ketë vend për të vërtetën dhe arsyen, por sfida është që ato të dëgjohen mes kaosit të emocioneve dhe zhurmës së manipulimeve.

Në një botë ku perceptimi shpesh ka më shumë peshë se realiteti, ata që mbrojnë të vërtetën dhe arsyen duhet të jenë më të mençur, më të durueshëm dhe më strategjikë.

Njerëzit shpesh reagojnë emocionalisht sepse të vërtetat e pakëndshme mund të jenë të vështira për t’u pranuar. Por nëse arsyetimi dhe e vërteta prezantohen me empati dhe qartësi, ato kanë ende fuqinë për të ndryshuar mendjet dhe për të ndikuar pozitivisht.

Por a janë, njerëzit më të prirur të dëgjojnë të vërtetën, apo preferojnë gënjeshtra që i bëjnë të ndihen më mirë?

Shumë njerëz, në thelb, nuk kërkojnë të vërtetën, kërkojnë rehati. Të vërtetat e vështira shpesh shkaktojnë shqetësim, ndërsa gënjeshtrat e ëmbla japin një ndjenjë sigurie, edhe nëse janë të rreme. Kjo është arsyeja pse manipulimi dhe propaganda funksionojnë kaq mirë, ato u ofrojnë njerëzve atë që duan të dëgjojnë, jo atë që kanë nevojë të dinë.

Megjithatë, ka gjithmonë njerëz që kërkojnë të vërtetën, pavarësisht sa e dhimbshme apo e pakëndshme mund të jetë. Ata janë shpesh më pak në numër, por me ndikim më të madh në afatgjatë. Shoqëritë përparojnë vetëm kur e vërteta triumfon mbi iluzionet.

Në një sistem të drejtë, liderët duhet të jenë të aftë dhe të mençur. Por shpesh ndodh që pozitat drejtuese mbushen nga individë që nuk e meritojnë atë rol, qoftë për shkak të lidhjeve, nepotizmit apo thjesht mungesës së kritereve të duhura për përzgjedhje. Idetë e mira refuzohen, sepse drejtuesi nuk i kupton ose i sheh si kërcënim. Punonjësit e mençur ndihen të pavlerësuar ose të frustruar Përparimi dhe inovacioni ndalen, sepse iniciativa penalizohet në vend që të shpërblehet. Kjo krijon një ambient ku punonjësit ose përshtaten dhe heshtin, ose largohen, duke e lënë organizatën në duart e paaftësisë.

Si të Mbijetosh?

Duke praktikuar disa qasje të mençura si: Strategjinë e durimit, nëse nuk ka rrugëdalje, mençuria mund të përdoret për të menaxhuar marrëdhëniet dhe për të gjetur mënyra të fshehta për të ndikuar në vendimmarrje.

Diplomacinë, në vend që të sfidohet hapur një drejtues i paaftë, ndonjëherë mund të përdoret aftësia e bindjes për ta drejtuar atë drejt vendimeve të duhura. Përpjekja për ndryshim, nëse ka hapësirë për ndikim, mund të përpiqesh të ndryshosh situatën nga brenda.

Nëse një ambient është plotësisht toksik dhe nuk mund të përmirësohet, ndonjëherë zgjedhja më e mençur është të largohesh.

Kjo shprehje reflekton një realitet të dhimbshëm, por të zakonshëm: mençuria nuk humbet përballë budallallëkut, por ajo bëhet e pavlerësuar dhe e paefektshme kur fuqia është në duart e gabuar. Në të tilla raste, sfida më e madhe për njerëzit e mençur nuk është të provojnë inteligjencën e tyre, por të gjejnë mënyrën e duhur për ta përdorur atë edhe në rrethana të pafavorshme.

Mençuria mbetet mençuri, por e paaplikuar është sikur të mos ekzistonte fare.